Wat oestrogeen met je emoties doet

Oestrogeen speelt gedurende het leven van een vrouw een belangrijke rol in het emotionele welzijn. Het effect van het hormoon oestrogeen kan per vrouw aanzienlijk verschillen. Vrouwen hebben vaker dan mannen last van stemmingswisselingen. Dit komt bij vrouwen met name voor tijdens of voor de menstruatie, na de zwangerschap of voor of tijdens de menopauze. Je kunt je dan geprikkeld, onbegrepen, emotioneel, gestrest of somber voelen. Het is al langer bekend dat het hormoon oestrogeen hiermee samenhangt, maar hoe oestrogeen precies emoties beïnvloedt, blijft vooralsnog een mysterie voor de wetenschap.

Effect van oestrogeen in de hersenen

Het is dus nog niet exact bekend hoe oestrogeen ingrijpt op de vrouwelijke emoties. Het is wel bekend wat oestrogeen in de hersenen doet: Oestrogeen vermeerdert de hoeveelheid serotonine en de hoeveelheid serotoninereceptoren in de hersenen. Serotonine is een neurotransmitter. De hoeveelheid serotonine in de hersenen beïnvloedt de stemming, slaap, seksueel gedrag, pijn en eetgedrag. Oestrogeen beïnvloedt de productie en effecten van endorfinen. Endorfinen zijn ook neurotransmitters. Endorfinen werken in de eerste plaats pijnonderdrukkend, maar zorgen ook voor een gevoel van geluk of euforie, zoals de‘runners high’ bij duursporters. Oestrogeen beschermt zenuwen tegen beschadiging, en stimuleert mogelijk de zenuwgroei

Effect oestrogeen per individu

verschilt

Het is onmogelijk om te voorspellen wat deze effecten van oestrogeen betekenen per individu. Want ondanks de ogenschijnlijk positieve effecten van oestrogeen op de hersenen, verbetert bijvoorbeeld de stemming van veel vrouwen na de menopauze. Dat terwijl het oestrogeenniveau na de menopauze erg laag is. Is het dan een teveel aan oestrogeen dat de moodswings veroorzaakt of juist een tekort? Of is de ene persoon gevoeliger voor oestrogeen dan de andere persoon? Sommige experts geloven dat bepaalde vrouwen gevoeliger zijn voor de veranderingen in het oestrogeenniveau. Niet de hoeveelheid oestrogeen zelf, maar de fluctuaties ervan zouden volgens hen de stemmingswisselingen veroorzaken.

Oestrogeen en de menstruatiecyclus

In het midden van de menstruatiecyclus is er een piek in de hoeveelheid oestrogeen, waardoor de ovulatie plaatsvindt. Daarna vindt er een plotselinge daling plaats in het oestrogeengehalte. De rest van de maand daalt en stijgt het oestrogeenniveau zeer geleidelijk. Veel vrouwen ervaren voor of tijdens de menstruatie lichamelijk maar ook emotioneel ongemak. De ernst van dit ongemak verschilt sterk per vrouw. Ongeveer twintig tot veertig procent van de vrouwen heeft weleens last van het PreMenstrueel Syndroom (PMS) in haar leven. Zo’n drie tot negen procent van de vrouwen heeft daarnaast te maken met Premenstrual Dysphoric Disorder (PMDD), dit wordt beschouwd als een meer ernstige vorm van PMS. PMS is het optreden van klachten die beginnen in de tweede helft van de menstruatiecyclus en die weer verdwijnen bij het begin van de menstruatie.

Premenstrual Disorder

Dysphoric

Vrouwen met PMDD ervaren zulke intense stemmingswisselingen dat het hun dagelijks functioneren bijna onmogelijk maakt. Oestrogeen is hoogstwaarschijnlijk betrokken bij deze stemmingswisselingen, maar op welke manier is nog niet bekend. Opvallend is dat de hoeveelheid oestrogeen bij vrouwen met PMS en PMDD bijna altijd normaal is. Wetenschappers vermoeden dat het probleem zit in de manier waarop het oestrogeen bij deze vrouwen praat tegen hersendelen die betrokken zijn bij het emotionele welzijn. Een andere verklaring kan zijn dat vrouwen met PMS en PMDD gevoeliger zijn voor de normale fluctuaties van oestrogeen tijdens de menstruele cyclus.

Oestrogeen en een depressie na de bevalling

Een depressie na de bevalling (postpartumdepressie) wordt ook vaak in verband gebracht met het hormoon oestrogeen, maar ook met het hormoon progesteron. Sommige vrouwen ervaren de eerste zes maanden na de bevalling een (zware) depressie. De abrupte daling van de hoeveelheid oestrogeen en progesteron lijkt de meest logische oorzaak hiervan, maar de relatie is nog nooit hard bewezen. Daar komt bij dat sociale en psychologische factoren ook meespelen in het krijgen van een postpartumdepressie.

Oestrogeen en de overgang

De overgang luidt het einde in van de vruchtbare periode van de vrouw. Na de laatste menstruatie produceren de eierstokken geen oestrogeen meer. In de maanden of jaren voor de overgang kan je oestrogeenniveau onvoorspelbaar en instabiel zijn. Mede hierdoor ervaart zo’n tien procent van de vrouwen al een depressie vóór de overgang. Sommige onderzoeken wijzen uit dat een oestrogeenpleister deze depressieve klachten kan verminderen. Veel vrouwen slikken al extra hormonen om overgangsklachten te verminderen. Het effect hiervan zal per vrouw verschillen, dus overleg altijd met je huisarts wat het beste is. Extra oestrogeen slikken is namelijk niet altijd zonder risico’s. Het verhoogt bijvoorbeeld de kans op borstkanker. Als borstkanker in je directe familie voorkomt, worden hormoonsupplementen afgeraden.

(DokterDoker.nl/Foto: img.

phpld.net)