Pater Kross: “Recht en waarheid niet te stuiten”

PARAMARIBO - “Jullie zijn het zout der aarde; jullie zijn het licht in de wereld!” Aan de hand van deze indringende opdracht van Christus, heeft pater Esteban Kross woensdag bij de speciale gebedsdienst aan de vooravond van de behandeling van het 8 Decemberstrafproces met de aanwezigen nagedacht over de zeer gecompliceerde situatie van het Surinaams volk. “Een samenleving waar het deel van recht en gerechtigheid niet bespreekbaar mag zijn, of waar er een vergeving wordt gezocht zonder dat de waarheid gesproken mag worden, dat alles zal geen toekomst hebben, omdat God daar geen deel van kan zijn, omdat God een God is van recht.”

“Het zou geen recht doen aan de realiteit van personen die uit dit leven ten onder gingen in geweld en vijandigheid, die van 8 december 1982, maar ook die van vele andere momenten van geweldpleging in die periode. Het blijft een spirituele realiteit die wij onder ogen moeten durven zien. Het kan alleen tot een goed einde komen langs de weg van verzoening. Hierin moeten we elkaar helpen, want het is niet gemakkelijk om dat wat over jaren is scheefgegroeid en steeds verder is afgegleden, weer recht te krijgen. “Alleen God zal ons terug kunnen brengen op die goede weg, dat smalle pad. Tijdens de dienst is gebeden tot God voor zegen, Gods wijsheid en er is om Gods leiding gevraagd naar een toekomst waar er voor ons en onze kinderen en kindskinderen een samenleving zal zijn die vredig en positief is. Maar wanneer Jezus zegt: ‘Jullie zijn het zout der aarde, jullie zijn het licht in de wereld’, dan herinnert Hij ons eraan dat wij ook zelf veel zullen moeten doen”, zei Kross. De pater hield de aanwezigen ook de drie oerprincipes die in God leven voor: recht, eerlijkheid en barmhartigheid. Tussen mensen en in samenlevingen moet uiteindelijk recht geschieden.

Recht wil zeggen dat leugen of bedrog, of moord of onrecht niet ongestraft kunnen bestaan, dat geweld aandoen aan anderen of mensen uitbuiten voor eigen belang en voordeel, nooit onopgemerkt of zonder gevolgen blijven bij God, omdat God zelf de oorsprong en grondslag is van het recht. Het duister kan eenvoudig niet blijvend bestaan naast het licht. “Dus als wij in de concrete situatie van Suriname zouden willen dat we gewoon niet meer moeten spreken over wat er in de jaren tachtig gebeurd is aan geweld, lijden en dood, dan zal dat gewoon niet lukken, omdat God de waarheid toch naar boven zal doen komen en het recht toch aan het licht zal doen komen.

Het tweede oerprincipe in God is eerlijkheid. Eerlijkheid hangt nauw samen met waarheid en met liefde voor de waarheid. In God is geen spoor van oneerlijkheid en Zijn heiligheid is nooit te verenigen met onoprechtheid, met corruptie of morele onzuiverheid. God vraagt van ons dat wij werkelijk de morele kracht opbrengen tot eerlijkheid en rechtschapenheid. “En juist op dit vlak, is er heel veel mis in Suriname”, zei Kross. De scherpe economische neergang is het gevolg van een steeds snellere escalerende corruptie in vele delen van onze samenleving, en echt niet alleen bij de regering. Oneerlijkheid in bestuur, onoprechtheid in het beïnvloeden van de koers ten gunste van eigen financieel gewin, onverantwoordelijk omgaan met ons milieu, economische intriges en andere vormen van oneerlijkheid zijn de afgelopen jaren steeds grotere vormen gaan aannemen, hebben steeds meer personen meegesleept in een morele normvervaging en vormt de eigenlijke grond van de economische malaise die op dit moment voor zoveel verpaupering en armoede zorgt.

Het derde oerprincipe in God, die Hij ons aanreikt als een derde fundament voor het menselijke zijn, is barmhartigheid. God openbaart zich in heel de Bijbel als de God in wie er een wijze balans is tussen recht en barmhartigheid. Er zit een wezenlijke spanning tussen die oerprincipes van recht en barmhartigheid. Deze spanning tussen recht en barmhartigheid is een wezenlijke spanning die wij niet lichtzinnig of oppervlakkig moeten willen wegpraten of negeren. Oemrawsingh zegt dat de regering op basis van artikel 148 van de Grondwet een bevel had gegeven aan het OM om de vervolging te staken. De regering heeft gebruikgemaakt van het artikel uit de Grondwet en het OM heeft gevolg gegeven aan het bevel op de zitting. De krijgsraad ging voorbij aan het verzoek van de vervolging. Het verbaast Oemrawsingh dat de auditeur-militair die in 2012 na de aanname van de gewijzigde Amnestiewet had aangegeven dat het requisitoir reeds af was en dat hij de intentie en wil had om dat elk moment uit te spreken, dit niet doet. Oemrawsingh merkt een onevenwichtigheid in de houding van de vervolging dat die al jaren bereid is haar requisitoir uit te spreken maar dat ze in hoger beroep gaat om de vervolging te staken. “Dat is een tegenstrijdigheid op zichzelf. Het zou goed zijn voor de gemeenschap dat het OM toelichting geeft waarom het in hoger beroep gaat tegen de beschikking van de krijgsraad.” De vraag rijst bij hem: “Heeft de regering het beleid van het OM aangestuurd of het is een vrijwillige actie die het OM heeft ondernomen.” Volgens hem doet het OM met zijn tegenstrijdige houding een deuk aan de rechtspraak. Er komen twijfels naar boven die in de rechtsgang niet gewenst zijn. Hij vindt dat de vraag ook rijst of het OM een belang wil behartigen die alleen de verdachten ten goede komt. Hij merkt op dat hetzelfde OM dat de 25 verdachten heeft gedagvaard met zeer ernstige strafbare feiten nu ermee komt om het staken van de vervolging te vragen. Hij hoopt dat het niet juist blijkt te zijn dat de regering het OM sterk zit te beinvloeden. Hij hoopt verder dat de vervolging niet onder alle omstandigheden door de knieën gaat wegens de pressie van de regering. Hugo Essed, advocaat van de nabestaanden, vindt dat het een verkeerd gebruik is van het artikel om in beroep te gaan tegen de beschikking. Dat wetsartikel geeft volgens hem aan dat beroep aangetekend kan worden tegen beschikkingen krachtens het wetboek gedane vorderingen. “Het verzoek om de vervolging te stoppen is niet krachtens het wetboek, maar krachtens een bevel aan de pg door president Desi Bouterse.” Volgens hem duidt het erop alsof het OM nu in problemen is.

WJ