Zeven aarde-achtige planeten ontdekt rond nabije dwergster
Leven?
De zeven planeten zijn qua grootte vergelijkbaar met de aarde en drie ervan bevinden zich bovendien in de leefbare zone! Dat hebben astronomen zojuist bekend gemaakt. Ze ontdekten de zeven planeten met behulp van telescopen in de ruimte en op aarde, waaronder de Very Large Telescope (VLT) en ruimtetelescoop Spitzer. Het draait allemaal – letterlijk – om de ultrakoele dwergster TRAPPIST-1. Deze ster is slechts 40 lichtjaar van ons verwijderd en blijkt dus zeven(!) planeten te bezitten. En alle zeven planeten zijn qua grootte vergelijkbaar met de aarde. Zes van de planeten (de binnenste exemplaren) zijn zeer waarschijnlijk rotsachtig en ook qua temperatuur vergelijkbaar met de aarde. Drie ervan bevinden zich bovendien in de leefbare zone. De planeten hebben de namen TRAPPIST-1b, -c, -d, -e, -f, -g en -h gekregen. TRAPPIST-1b staat het dichtst bij de ster, TRAPPIST-1h is het verst van de ster verwijderd. De planeten draaien in een nauwe baan om de ster heen: hun omloopbanen zijn veel kleiner dan die van Mercurius, de planeet die in ons zonnestelsel het dichtst bij de zon staat. Je zou misschien denken dat het snikheet is op de planeten, omdat ze zo dicht bij hun ster staan. Maar vergeet niet dat TRAPPIST-1 geen zonachtige ster is. Het is een ultrakoele dwergster. De ster is nauwelijks groter dan de planeet Jupiter en geeft lang niet zoveel energie af als onze zon. Het betekent bijvoorbeeld dat de planeten TRAPPIST-1c, -d en -f ongeveer net zoveel energie opvangen als Venus, de aarde en Mars (in die volgorde).
Het brengt ons natuurlijk op de volgende interessante vraag: is er op deze zeven planeten dan misschien water te vinden? De energieproductie van dwergsterren als TRAPPIST-1 is veel geringer dan die van onze zon. Om water op hun oppervlak te kunnen hebben, moeten planeten veel kleinere omloopbanen volgen dan we in ons zonnestelsel gewend zijn. Gelukkig lijkt TRAPPIST-1 door precies zo een compacte configuratie van planeten omgeven te zijn.” Het moge duidelijk zijn dat onderzoekers niet kunnen wachten tot ze een gedetailleerder beeld krijgen van deze zeven planeten, vooral van de drie exemplaren in de leefbare zone. Want is er op deze planeten wellicht ook leven? Als een planeet voor de ster langstrekt, sijpelt er ook een klein beetje sterlicht door de planeetatmosfeer heen, waardoor er in sommige kleuren absorptie optreedt. Door deze kleuren precies te meten kunnen we achterhalen wat voor gassen er in de atmosfeer voorkomen. In de dampkring van de aarde zit bijvoorbeeld zuurstof dat hier alleen maar zit omdat het door plantenleven wordt aangemaakt – zonder leven geen zuurstof. Zo zou een detectie van zuurstof op een andere planeet ook een eerste aanwijzing voor biologische activiteit kunnen zijn. Dat de ster waar deze planeten omheen draaien anders is dan onze zon hoeft in feite geen belemmering te zijn voor het ontstaan van leven op de planeten. Sterker nog: het kan een voordeel zijn.