Dag van de Arbeid

De Dag van de Arbeid is een feestdag van de socialistische en communistische arbeidersbeweging. Op deze dag viert men de strijd om betere arbeidsomstandigheden. De dag vindt in Nederland, België en Suriname elk jaar op 1 mei plaats. Andere landen wijken soms af van deze datum. In Europa is 1 mei in bijna alle landen een officiële feestdag. Een dag van viering van de strijd en de waardigheid van de arbeidersklasse, van de hoop op een rechtvaardige samenleving. Begonnen in 1889 als herdenking van de moord op demonstrerende stakers in Chicago in 1888. Zij droegen voor het eerst een rode vlag mee. Op 1 mei vierde men vroeger het lentefeest. Later werd het pas bekend als Dag van de Arbeid. De invoering van de achturige werkdag was het begin van de 1 mei-viering als viering van de arbeidersbeweging. In 1888 besloot de Amerikaanse vakbondsfederatie, American Federation of Labor, om voortaan op 1 mei jaarlijks te demonstreren voor de invoering van een 8-urige werkdag. Het voorstel werd in 1889 in Parijs overgenomen op het eerste congres van de Tweede Internationale. Arbeid is het verrichten van bezigheden die nut hebben voor diegene die de arbeid verricht, voor zijn of haar naaste omgeving en/of voor de maatschappij als geheel. Deze ruime definitie is van de socioloog Mok, maar er zijn ook beperktere waarin betaling voor de activiteit als voorwaarde wordt gesteld. Onbetaalde arbeid wordt daarbij dus niet als arbeid gezien. In ruimere zin kan echter onderscheid worden gemaakt tussen betaalde en onbetaalde arbeid en formele en informele arbeid. Informele arbeid wordt niet geregistreerd door overheidsinstanties en er wordt geen belasting afgedragen. Door de monetarisering van de middeleeuwse economie werd naast zelfstandige beroepsarbeid ook in toenemende mate loonarbeid mogelijk. Vooral de industrialisatie heeft hiertoe bijgedragen. Deze bracht niet alleen veranderingen in het productieproces door mechanisatie, maar ook in de productieorganisatie zoals de invoering van het fabriekssysteem. Hierdoor ontstond uiteindelijk het moderne arbeidsbestel. In de economische wetenschap is arbeid een van de productiefactoren. Alle productie is vanaf de vroegste tijden verbonden met menselijke arbeid. Vandaar dat arbeid een zogenaamde oorspronkelijke productiefactor wordt genoemd, net zoals land, maar in tegenstelling tot kapitaal, dat een afgeleide productiefactor is. Arbeid omvat zowel lichamelijke als geestelijke menselijke werkzaamheid, gericht op het voortbrengen van goederen en het verwerven van inkomen. De strijd van de ‘1 mei beweging’ zou pas na 40 tot 50 jaren overwaaien naar Suriname. Na de afschaffing van de slavernij in 1863 bleven de werkgevers heer en meester. Elke opstand vanuit de werkende klasse werd in de kiem gesmoord door het koloniaal bestuur. Er werd sterk repressief opgetreden door de bestuurders tegen verzet en protesten van de werkende klasse. De overheid duldde geen tegenspraak van arbeiders. Als voorbeeld kan genoemd worden de opstand van 2 juli 1892 toen onder de contractarbeiders van de suikerplantage Mariënburg een opstand uitbrak tegen de onmenselijke arbeidsomstandigheden. Door frustratie vermoordden de arbeiders directeur James Mavor. Een detachement van het Koloniaalleger opende hierna het vuur op de verhitte arbeiders. Er vielen 17 doden en 39 gewonden. Van de gewonden bezweken er later nog zeven. Enkele van de woedende arbeiders werden opgesloten.

(Bronnen: www.gov. sr.www.fijnedag.nl)