Agressieve Le Pen verliest ieder gevoel voor decorum in verbijsterend debat

FRANKRIJK - Emmanuel Macron heeft woensdagavond het televisiedebat met Marine Le Pen gewonnen. Van de kijkers vond 63 procent Macron het meest overtuigend, 34 procent Le Pen. Het was een bij vlagen verbijsterend debat waarin een extreem agressieve Le Pen ieder gevoel voor decorum verloor. Macron liet zich zelden provoceren en bleef rustig, maar kon niet helemaal verhinderen dat hij soms in de rol van pedante schoolmeester werd gedwongen.

De Franse media hadden geen goed woord over voor het debat. “Het slechtste uit de geschiedenis van de Vijfde Republiek,” zei journalist Bruno Jeudy voor BFMTV. De venijnige duels tussen Giscard, Mitterrand en Chirac waren ‘aimabele salontwisten’ vergeleken bij deze bokswedstrijd, schreef Le Figaro. De schuld werd algemeen bij Le Pen gelegd, die meteen agressief van start ging: “Monsieur Macron is de keuze van de wilde globalisering, van de überisering, van de precariteit, van de oorlog van allen tegen allen, van de economische plundering door onze grote bedrijven, van het in stukken snijden van Frankrijk.”

In de peilingen ligt Le Pen bijna twintig procent achter. Het televisiedebat was een van haar laatste kansen om flink in te lopen. Ze speelde alles of niets. In vorige debatten probeerde ze nog enigszins presidentieel over te komen, maar daar bekommerde ze zich nu niet meer om. Ze schilderde Macron af als de kandidaat van het geld en de bazen, en als de erfgenaam van president Hollande. Macron betichtte haar voortdurend van leugens en het debiteren van bêtises, ‘domheden.’ Ook zei hij dat “de Fransen het recht hebben om niet als imbecielen behandeld te worden.” Tegenover de soms wilde beschuldigingen van Le Pen, nam hij de professorale toon aan van de kandidaat die het nog een keertje uitlegt. “Ik zie nu dat hij leraar en leerling met mij wil spelen, maar dat is niet mijn ding,” reageerde Le Pen, met een sneer naar de relatie tussen Macron en zijn vroegere lerares.

Le Pen had een stapel gekleurde dossiers voor haar op tafel liggen waarin ze voortdurend bladerde, hetgeen de indruk wekte dat haar feitenkennis nogal wankel was. De factcheckers van de media maakten overuren en betrapten Le Pen op menige onwaarheid. Zo beschuldigde ze Macron ervan dat hij als minister van Economische Zaken het telecombedrijf SFR had verkocht. In werkelijkheid werd de kwestie afgehandeld door zijn voorganger Arnaud Montebourg. Ook haalde Le Pen SFR en de treinenbouwer Alstom door elkaar.

Le Pen was warrig over een van de belangrijkste punten uit haar programma: het verlaten van de euro. Vorige week maakte ze een ommezwaai door bekend te maken dat ze toch geen haast had met de terugkeer van de franc. Ze stelde een gemengd systeem voor, waarin de Fransen in francs zouden betalen en internationale bedrijven in euro’s. Volgens haar bestond dat systeem al tussen 1993 en 2002, toen internationale banken in ecu’s rekenden. “Dat klopt niet,” zei Macron. “Niemand betaalde in ecu’s. De ecu was slechts een rekenkundige eenheid.” Le Pen kwam er niet goed uit, maar sloeg wel terug met een geslaagde oneliner: “In elk geval zal Frankrijk worden geleid door een vrouw. Door mij of door mevrouw Merkel.” De meeste Franse media waren geschokt door de toon van het debat, de agressiviteit, de beledigingen die heen en weer vlogen. “In deze kakofonie is het niet zeker dat de kandidaten er in zijn geslaagd hun boodschap over te brengen,” schreef Le Monde. “Noch dat de democratie er sterker uit is gekomen.” (de Volkskrant)