Kwart Amsterdamse huizen zonder lening gekocht
AMSTERDAM - In Amsterdam wordt ruim een kwart van de huizen gekocht zonder geleend geld. In heel Nederland verdubbelde het aantal huisaankopen zonder hypotheek van 8 procent in 2008 naar 16 procent in 2016. Dat blijkt uit onderzoek van De Nederlandsche Bank (DNB).
In de grote steden stijgen de huizenprijzen, maar vanaf begin 2016 zwakt de groei van de hypotheekschuld af, aldus DNB. Huizenkopers brengen steeds meer eigen geld in bij de aankoop van een huis. In Amsterdam is het niet ongewoon dat kopers 50- tot 70 duizend euro eigen geld meebrengen. De minder sterke groei van het totale hypotheekbedrag heeft ook te maken met aflossingen van schulden.
In Amsterdam wordt sinds 2013 gemiddeld ruim een kwart van de aankopen zonder hypotheek gedaan. De verruimde regels voor belastingvrije schenking voor de aankoop van een huis (of de aflossing van een hypotheekschuld) hebben daar volgens DNB aan bijgedragen. In 2013 en 2014 werd ruim 10 miljard euro aan schenkingen gedaan onder de (tijdelijk) verruimde geefregels. Ook maakte de lage spaarrente het aantrekkelijker om spaargeld of familievermogen te gebruiken voor de aankoop van een huis.
DNB ziet voorlopig geen aanwijzingen voor een ‘kredietgedreven zeepbel’ in de huizenmarkt. Ondanks de aanscherping van de inkomensnormen bij het afsluiten van een hypotheek kunnen mensen nu meer lenen dan voor de crisis. Mensen met een bruto inkomen van 50 duizend euro kunnen nu 4 procent meer lenen dan in 2008. Die leenruimte neemt toe door de lage rente en de groei van de inkomens. De lage rente maakt het ook aantrekkelijk om te verhuizen. Een bestaande hypotheek wordt bij verkoop immers boetevrij afgelost. De nieuwe lening wordt aangegaan tegen een doorgaans lagere rente. De huizenmarkt vertoont wel tekenen van ‘oververhitting’, aldus DNB. In de grote steden bieden kopers tegen elkaar op en worden woningen steeds vaker verkocht zonder voorbehoud van financiering of een bouwtechnische keuring. Uit een enquête onder NVM-makelaars bleek dat 45 procent van de huizen in Amsterdam werd verkocht zonder financieringsvoorbehoud, in heel Nederland was dat 12 procent.
Kopen zonder voorbehoud brengt risico’s met zich mee, aldus DNB. Als de drie dagen wettelijke bedenktijd na het sluiten van een voorlopige koopovereenkomst voorbij zijn (een periode waarin zonder opgaaf van redenen kan worden afgezien van de koop), loopt de koper het risico op een boete als hij de aankoop toch niet kan financieren. Wie afziet van een bouwtechnische keuring is doorgaans zelf aansprakelijk voor defecten aan de woning. De sterke stijging van huizenprijzen in de steden is volgens DNB vooral een gevolg van schaarste en gaat gepaard met een stijgend tekort aan middeldure huurwoningen in de vrije sector. Deels is de stijging veroorzaakt door een inhaalvraag na de economische crisis. Voor een ander deel door de voortdurende trek van mensen naar de stad. DNB: ‘Vooral hoogopgeleide jongeren gaan naar de stad, vanwege het diverse en hoogwaardige aanbod van onderwijsinstellingen, de werkgelegenheid, cultuur en recreatie. Waar de bijzondere aantrekkingskracht van steden voorheen was voorbehouden aan metropolen als New York, Parijs en Londen, zijn ook Nederlandse steden als Amsterdam, Eindhoven en Rotterdam populair geworden.’
Gezinnen op zoek naar ruimte en betaalbare woningen trekken volgens DNB juist de stad uit. In omliggende gemeenten trekt de woningmarkt daardoor aan. Uit gemeenten die verder van de stad liggen trekt men juist weg. De Nederlandsche Bank ziet een driedeling op de woningmarkt: oververhitting in de grote steden, een aantrekkende woningmarkt in omliggende gemeenten en een achterblijvende woningmarkt in de periferie. (De Volkskrant/ volkskrant.nl)