Enorme landvormen ontdekt onder het ijs van Antarctica

Het Large Binocular Telescope-observatorium werd ingezet om het lavameer Loki Patera in de gaten te houden. In ongeveer tien seconden bedekte Europa dit meer op Io. Toch was dit lang genoeg om circa tachtig temperatuurmetingen te verrichten, waardoor er nu een kaart is van de temperatuurverdeling in het meer. (Scientias.nl/ Foto:scientias.nl) Sommige zijn net zo hoog als de Eiffeltoren. En dragen mogelijk bij aan het dunner worden van de Antarctische ijsplaten.

Dat er onder ijskappen enorme landvormen kunnen ontstaan, is al een tijdje bekend. We weten dat onder meer dankzij de enorme ijskappen die ooit Scandinavië en NoordAmerika bedekten, maar uiteindelijk zijn verdwenen. Zij lieten verschillende landvormen achter. Denk aan in het landschap uitgekerfde kanalen of uit sedimenten opgebouwde heuvels. Die landvormen ontstonden door smeltwater dat onder de ijskap ontstond en zich een weg baande van onder die ijskap vandaan. tientallen meters en brengen subglaciaal smeltwater naar de oceaan. Hoe dichter de smeltwaterkanalen bij de oceaan komen, hoe breder ze worden. En hoe breder de kanalen worden, hoe trager het smeltwater gaat stromen en hoe meer sediment het smeltwater afzet. Over een periode van duizenden jaren ontstaan zo uit sedimenten opgebouwde heuvels onder het ijs. En die heuvels ook wel eskers genoemd zijn soms wel net zo hoog als de Eiffeltoren, zo schrijven de onderzoekers in het blad Nature Communications. Die heuvels van sedimenten hebben vrij scherpe toppen. En die toppen beschadigen de onderzijde van het ijs dat over deze heuvels schuift. Dat ijs schuift richting de zee en gaat uiteindelijk deel uitmaken van de ijsplaat: het op het water rustende deel van de Antarctische ijskap. Eerder onderzoek toonde al aan dat dit ijs dunner wordt zodra het op het (warmere) oceaanwater belandt. Maar dit onderzoek suggereert dat het ijs al wordt aangetast en dunner wordt wanneer het nog op het land rust. (Scientias.nl/ Foto: scientias.nl)