Erdogan wil gevangenen zoals in Guantanamo en herinvoering doodstraf
TURKIJE - Op de eerste verjaardag van de mislukte militaire staatsgreep heeft de Turkse president Recep Tayyip Erdogan zijn bereidheid getoond de doodstraf weer in te voeren. Tijdens een herdenkingsbijeenkomst bij de Bosporusbrug, die symbool werd voor het verzet tegen de coup, zei Erdogan zaterdagavond tegen tienduizenden enthousiaste aanhangers bovendien dat hij een voorbeeld wil nemen aan de Guantanamo-gevangenen. Zijn aanhangers eisten met spreekkoren dat de aanstichters van de coup ter dood veroordeeld moeten kunnen worden. Erdogan antwoordde daarop dat hij de wet daarvoor zal ondertekenen als het parlement dat wil. Verscheidene getrouwen van de Turkse leider, die laat op de avond naar Ankara vloog om een toespraak te houden in het parlement, hadden behalve de gebruikelijk vlaggen een strop meegebracht.
Erdogan liet in het verleden vaker weten introductie van de doodstraf niet uit de weg te gaan. Na zijn zege in het referendum over de grondwetswijziging drie maanden geleden verdween het onderwerp van de agenda. Tot zaterdag, waarop in heel Turkije werd stilgestaan bij de poging Erdogan vorig jaar ten val te brengen.
Verder liet Erdogan aan zijn gehoor weten dat hij er ook wel voor voelt om de verdachten van de mislukte staatsgreep allemaal hetzelfde uniform te laten dragen, ‘zoals in Guantanamo’, de Amerikaanse gevangenis op Cuba waar terreurverdachten worden vastgehouden.
Leiders van de Turkse oppositiepartijen CHP en HDP uitten zaterdag scherpe kritiek op de regering. In plaats van een snelle normalisering na te streven, heeft zij ‘een permanente noodtoestand geschapen’ en de rechtspraak ‘vernietigd’, zei Kemal Kilicdaroglu van de CHP tijdens een buitengewone zitting van het parlement in Ankara. Degenen die de coupplegers en hun ondersteuners ‘op de kwetsbaarste plekken van de staat’ plaatsten, moeten rekenschap afleggen, anders kan er nooit sprake zijn van een echte verwerking, zei Kilicdaroglu. Hij doelde op de overheid en de tienduizenden politiemensen, militairen, magistraten, leerkrachten en andere ambtenaren, die na de couppoging ontslagen of geschorst werden vanwege hun vermeende banden met de geestelijke Fethullah Gülen. De regering stelt de beweging van de in de Verenigde Staten woonachtige Gülen verantwoordelijk voor de couppoging. Voor het in 2013 tot een openlijke breuk kwam, waren Erdogan en Gülen in politiek opzicht dikke vrienden. De plaatsvervangend leider van de pro-Koerdische HDP, Ahmet Yildirim, beschuldigde de regering van het doorvoeren van een ‘tweede putsch’ met de massaontslagen en het vastzetten van politici van de oppositie, onder wie parlementsleden van zijn partij.
Na de couppoging zijn krachtens de noodtoestand ongeveer 150.000 overheidsmedewerkers ontslagen of geschorst. Meer dan 50.000 verdachten zitten vast. Vrijdagavond nog werden meer dan 7000 bij naam genoemde ambtenaren op nonactief gezet. Kritiek op de mensenrechtensituatie in zijn land wees president Erdogan resoluut van de hand. Tijdens de couppoging vielen volgens officiële cijfers minstens 249 doden. Volgens Erdogan werden ook 35 coupplegers gedood. (De Volkskrant/ Foto:volkskrant.nl)