Amsterdam op ramkoers met staatssecretaris over bijstand

AMSTERDAM - Amsterdam gaat de confrontatie aan met staatssecretaris Jetta Klijnsma door op eigen houtje een experiment te beginnen waarbij bijstandsgerechtigden tot 200 euro kunnen bijverdienen, met behoud van uitkering. De raad nam met grote meerderheid een motie aan, die wethouder Arjan Vliegenhart (SP) de mogelijkheid geeft de eisen van Klijnsma (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) terzijde te leggen. De verhoudingen tussen Amsterdam en de PvdAstaatssecretaris zijn volledig gepolitiseerd, erkende Vliegenthart gisteren in de gemeenteraad. “Ik ben daar erg ongelukkig mee.” Het politieke conflict gaat over de verplichte tegenprestatie, die Klijnsma heeft vastgelegd in de Participatiewet: mensen zijn verplicht iets te doen voor de samenleving als zij een uitkering ontvangen. Dat kan bijvoorbeeld vrijwilligerswerk of mantelzorg zijn. Amsterdam wil dit niet. “Dwang en drang helpen niet, blijkt uit wetenschappelijk onderzoek”, aldus Vliegenthart. “Die werken eerder belemmerend dan faciliterend om mensen weer aan het werk te krijgen.”

Hij wil een experiment beginnen waarbij bijstandsgerechtigden, die erg moeilijk aan een baan komen, iets mogen bijverdienen. Dat werk is dus geen tegenprestatie, maar levert iets op.

Klijnsma is hier niet mee akkoord en wil dat Amsterdam de tegenprestatie opneemt in de verordening. Ze staat vijf gemeenten toe te experimenteren, maar Amsterdam en Utrecht om die redenen niet. “Bespottelijk”, aldus Rutger Groot Wassink (GroenLinks), die de motie indiende. “Hier is sprake van een strafexpeditie van de staatssecretaris tegen Amsterdam en Utrecht.” De Raad van State heeft al geoordeeld dat het gemeenten vrij staat om de tegenprestatie al dan niet op te nemen in de experimenten. “Niets staat ons in de weg om zelf een experiment te starten”, aldus Groot Wassink. Vliegenthart vermoedt dit ook, na inwinnen van juridisch advies. “Ik denk niet dat de staatssecretaris gelijk heeft.”

D66, Partij van de Ouderen, SP en PvdA steunen de motie, waarbij de laatste partij de wethouder heeft gevraagd de relatie met de staatssecretaris, ook van de PvdA, niet verder te laten escaleren. Vliegenthart zegde dit toe. Maar het is de vraag of de motie van de raad op zichzelf niet genoeg is voor verdere escalatie. De staatssecretaris kan het experiment van Amsterdam alsnog blokkeren met juridische dwang.

(Het Parool)