Amerikanen nemen definitief afscheid van het tijdperk van extreem goedkoop geld
VS - Na tien uitzonderlijke jaren heeft de Amerikaanse Federal Reserve woensdagavond definitief afscheid genomen van het tijdperk van het extreem goedkope geld. Vanaf volgende maand zal zij haar reusachtige schuldenberg stap voor stap afbouwen. Sinds het uitbreken van de crisis in 2008 heeft de Amerikaanse centrale bank de geldpers op volle toeren laten draaien. Door op grote schaal staatsobligaties en hypotheken op te kopen, pompte zij verse dollars in de economie. Het doel was lenen goedkoper te maken voor bedrijven, overheid en consumenten. Volgens de Fed is die aanpak een succes. De Amerikaanse economie groeit op dit moment met 3 procent.
Minder fraai oogt de balans van de Amerikaanse centrale bank. Die optelsom van bezittingen, schulden en eigen vermogen is als gevolg van het onorthodoxe beleid opgezwollen tot een onwaarschijnlijke 4,5 biljoen (4500 miljard) dollar, bijna 3800 miljard euro. In een lang verwachte verklaring liet de Fed woensdag weten daar de bijl in te zetten. De geldpers wordt ingeruild voor een papierversnipperaar. Figuurlijk dan, want het geld hoeft niet fysiek vernietigd te worden. Zodra de looptijd van de opgekochte obligaties erop zit, verdwijnen de dollars vanzelf uit de economie. De schuldenaar - de Amerikaanse overheid, huizenbezitters - betaalt zijn lening dan af aan de Fed. Tot nu toe kocht die met dat geld weer nieuwe leningen, maar daar houdt zij nu dus mee op.
Fed-voorzitter Janet Yellen beloofde in juni dat dit proces zo saai wordt als ‘kijken hoe verf opdroogt’. Daar is niet iedereen gerust op. President Trump mag de komende tijd vijf nieuwe centrale bankiers benoemen, waaronder de opvolger van Yellen. Dat kan gevolgen hebben voor de ingeslagen koers. Bovendien zorgde in 2013 de Fedmededeling dat de monetaire noodtoestand beëindigd zou worden voor chaos op de financiële markten. Die gebeurtenis staat sindsdien bekend als het ‘taper tantrum’. Beleggers waren zo verslaafd geraakt aan het goedkope geld, dat alleen al het idee dat ze het ooit weer zonder die doping moesten stellen voor paniek zorgde.
In Europa wordt met grote interesse gekeken naar het Amerikaanse pionierswerk. De Europese Centrale Bank (ECB) loopt met haar crisisaanpak enkele jaren achter op de Fed. Mogelijk kondigt ECB-president Draghi volgende maand het begin van het einde van zijn eigen steunoperatie aan. Van het daadwerkelijk inkrimpen van de schuldenberg, zoals de Amerikanen nu gaan doen, zal de komende jaren echter geen sprake zijn. De ECBbalans heeft inmiddels het Amerikaanse record van 4,5 biljoen dollar verbroken. (Het Volkskrant/Foto:volkskrant. nl)