179 kikkersoorten worden kleurrijker als ze zich voortplanten
Blijkbaar zijn dergelijke tijdelijke kleurveranderingen veel wijdverspreider dan gedacht. Dat concluderen onderzoekers in het blad Journal of Evolutionary Biology. “Het zijn niet een paar soorten: het zijn heel veel kikkers wereldwijd,” aldus onderzoeker Rayna Bell.
Onderzoekers weten al langer dat de mannetjes van sommige kikkersoorten tijdens het paarseizoen van kleur veranderen. Discrete groene en bruine (camouflage)kleuren maken dan gedurende enkele weken of soms zelfs enkele uren plaats voor fellere tinten. Biologen hebben dergelijke kleurveranderingen voor grofweg een handvol kikkersoorten beschreven. Maar omdat de kleurverandering zeer tijdelijk van aard is, is het vrij gemakkelijk om deze over het hoofd te zien en bleef dus onduidelijk hoeveel kikkersoorten zo’n dergelijke gedaanteverandering ten tijde van het
paarseizoen
ondergaan.
Om daar meer helderheid over te krijgen, bestudeerden Bell en collega’s foto’s van 2146 verschillende kikkersoorten. Ze vergeleken foto’s die van elke kikkersoort op verschillende momenten in het jaar gemaakt waren, in de hoop bewijzen te vinden voor kleurveranderingen. En met succes. De onderzoekers vonden namelijk 179 kikkersoorten waarvan het mannetje ten tijde van het paarseizoen van kleur veranderde. De meeste van deze kikkers worden in het paarseizoen heldergeel.
Maar wat is nu precies het nut van deze kleurverandering? Bell wijst erop dat het paarseizoen van kikkers kort en chaotisch is: honderden soortgenoten begeven zich naar vijvers en plassen om zich voort te planten. In die chaos komt een helder kleurtje dat duidelijk communiceert dat een kikker van het mannelijke geslacht is, van pas. De heldere kleur is waarschijnlijk dan ook vooral een signaal bedoeld voor mannetjes. “Het is nuttig om te communiceren: ‘Ik ben een mannetje en ik heb een vrouwtje gevonden blijf bij me weg’ of ‘Ik ben ook een mannetje, grijp me niet’”, stelt Bell. “Het is een innovatieve evolutionaire oplossing voor één van de vele uitdagingen die samenhangen met het voortplantingssucces.”
In de toekomst hoopt Bell meer te weten te komen over hoe kikkers de heldere kleuren zien en welke informatie ze er uit afleiden. Grote vraag is met name hoe de kleurverschillen ‘s nachts wanneer de meeste kikkersoorten actief zijn uit de verf komen.
(Scientias.nl/ Foto:scientias.nl)