Defensie schoot ‘ernstig tekort’ bij dodelijk mortierongeluk Mali

MALI - Defensie is ernstig tekortgeschoten in de zorg voor de veiligheid van Nederlandse militairen in Mali, waar twee militairen omkwamen door een ongeluk tijdens een oefening met een mortier. Zowel de veiligheid van de granaten als de medische gezondheidszorg was niet op orde. De Onderzoeksraad voor Veiligheid concludeert dit in het rapport over het ongeluk, waarbij een derde militair ernstig gewond raakte. De militairen Henry Hoving (29) en Kevin Roggeveld (24) kwamen vorig jaar om tijdens een oefening met een 60 mm-mortier toen een granaat ontplofte. De granaat had volgens de Onderzoeksraad zwakke plekken in het ontwerp.

De projectielen waren in 2006 via het Amerikaanse ministerie onder grote tijdsdruk aangeschaft voor de missie in Afghanistan. Procedures en controles werden achterwege gelaten omdat Defensie dacht dat het Amerikaanse leger de munitie zelf in gebruik had en de veiligheid had gecontroleerd. Dit terwijl in het koopcontract expliciet stond dat dit niet zo was.

Minister Jeanine Hennis van Defensie zegt in een reactie zich verantwoordelijk te voelen na de harde conclusies over het mortierongeluk in Mali, maar denkt niet dat het de oplossing voor de problemen zou zijn als zij aftreedt. Ze zegt dat ze liever optreedt om ervoor te zorgen dat het niet nog een keer gebeurt. Volgens de minister is het onze plicht is om herhaling te voorkomen. Hennis zegt ook “volledige openheid van zaken’’ te willen bieden aan de nabestaanden en defensiemedewerkers.

Hennis laat weten de aanbevelingen van de OVV over te nemen. De zorg voor wapens en munitie moet zo worden verbeterd dat het materiaal geschikt is voor gebruik in de omstandigheden tijdens de missies in het buitenland. Ook moet de acute medische zorg voor militaire missies worden verbeterd. De Tweede Kamer debatteert volgende week over het rapport van de OVV. De hele Kamer vroeg donderdag om uitleg op korte termijn van minister Jeanine Hennis (Defensie).

Ook voorzitter Jean Debie van de militaire vakbond VBM benadrukt het belang van betere zorg voor veiligheid. “Na dit vernietigende rapport moet er zo snel mogelijk zorg voor worden gedragen dat de veiligheidsorganisatie bij Defensie versterkt wordt en dat de procedures beter gewaarborgd worden. Door alle bezuinigingen is er flink gesneden, maar er moet nu echt weer geïnvesteerd worden in de kwaliteit van de veiligheidsmiddelen, de opleiding en trainingen.’’ In Mali werden de granaten opgeslagen in een niet-gekoelde container, waardoor deze aan te hoge temperaturen zijn blootgesteld. Toen de OVV dit jaar naar Mali afreisde om de resterende granaten te onderzoeken, bleken deze er niet meer te zijn. Defensie verklaarde daarna dat de granaten al in het najaar van 2016 waren vernietigd.

In het Togolese hospitaal waar de gewonde militair naartoe was gebracht traden de Togolese artsen volgens de Onderzoeksraad weinig doortastend op. Ook werd geen gestructureerd onderzoek uitgevoerd naar het letsel. Vanuit Defensie ontbrak het aan toezicht op het hospitaal. De twijfels die hierover al waren uitgesproken, vonden volgens de OVV geen gehoor.

OVV-voorzitter Tjibbe Joustra zegt dat er “heel veel fouten” zijn gemaakt. Hij adviseert bij de politieke afweging over de inzet van de Nederlandse militairen in de Tweede Kamer “veel dieper en gedetailleerder in te gaan op de randvoorwaarden” voor een missie. Er moet volgens Joustra meer ruimte zijn voor tegenspraak en kritische geluiden, ook als ze niet zo goed uitkomen, wel serieus nemen. (NU/Foto:nu.nl)