Buitenaards mysterie bijna opgelost dankzij Belgisch observatorium

In oktober 2015 richt ruimtetelescoop Kepler zijn ogen op de ster KIC 8462852 of Tabby’s ster in de hoop er getuige van te zijn dat de helderheid van de ster regelmatig een pietsje afneemt.

Dat kan namelijk wijzen op de aanwezigheid van een planeet die rond de ster cirkelt. En jawel, Kepler ziet de helderheid van de ster afnemen. Maar de ‘dipjes’ in helderheid zijn heel vreemd. Zo zijn ze onregelmatig, zowel qua timing als qua grootte. In een paar maanden tijd neemt de helderheid van de ster met wel 15 tot 22 procent af. Dat zijn abnormale fluctuaties in helderheid. Ter vergelijking: als een exoplaneet voor een ster langs beweegt, houdt deze maar een fractie van het sterlicht tegen. Direct worden er allerlei theorieën de ruimte in geslingerd. Het licht zou tegengehouden worden door het puin van een planetaire botsing of een zwerm exokometen. De spannendste verklaring is dat aliens een megastructuur om de ster hebben gebouwd.

Wetenschappers hebben nu met de Spitzerinfraroodtelescoop naar Tabby’s ster gekeken. Tegelijkertijd werd er geobserveerd in ‘normaal’ licht (AstroLAB IRIS, een volkssterrenwacht in België) en in ultraviolet licht (Swift). Het sterrenlicht werd minder gedimd in infrarood licht dan in normaal licht. En dat is goed nieuws, want hierdoor sneuvelen een paar theorieën. Een object groter dan een stofdeeltje zou licht op alle golflengten moeten tegenhouden. Dit is niet het geval, dus waarschijnlijk wordt het sterrenlicht gedimd door een grote onregelmatige stofwolk. “Buitenaardse megastructuur? Dat verklaart niet waarom de ster in infrarood licht minder dipt”, zegt onderzoeker Huan Meng van de universiteit van Arizona, die onlangs een onderzoek publiceerde in The Astrophysical Journal. “We vermoeden dat een stofwolk iedere 700 dagen om de ster draait.” Aangezien er wel sprake is van een flinke ultraviolette dip beweren onderzoekers dat de stofdeeltjes groter zijn dan interstellair stof. Interstellaire stofdeeltjes zijn piepkleine stofdeeltjes die tussen de aarde en andere sterren zweven. De stofdeeltjes rondom de ster zijn dus iets groter, maar niet groot genoeg om het licht op alle golflengten te blokkeren. Toch is het mysterie nog niet helemaal opgelost. Er zijn nog een paar onverklaarde dipjes. De onderzoekers sluiten niet uit dat er sprake kan zijn van een combinatie van gebeurtenissen. Wellicht dat er een stofwolk om de ster draait én dat er tevens een zwerm exokometen actief is. Of dat er enorme zonnevlekken ontstaan en verdwijnen op het oppervlak van Tabby’s ster. Hoe dan ook: het net sluit zich. Een doodnormale ster zal KIC 8462852 echter nooit worden. (Scientias.nl/ Foto: scientias.nl)