Smeltend ijs zorgt ervoor dat water rond Groenland zoeter wordt
De Groenlandse ijskap smelt. Naar schatting smelt er vandaag de dag twee keer meer ijs dan in de periode tussen 1983 en 2003. Het zoete smeltwater verdwijnt in de omringende oceaan. En begint daar nu werkelijk een stempel op te drukken, aldus onderzoekers in het blad SCIEntIfiC REports.
De onderzoekers voerden dertien jaar lang metingen uit in Young Sund, een inham met achterliggend fjord aan de oostkust van Groenland. En het onderzoek wijst uit dat de bovenste waterlaag in Young Sund tussen 2003 en 2014 ongeveer 1,5 promille minder zout is geworden.
Het is allemaal te wijten aan zoet water dat afkomstig is van de Groenlandse ijskap ten noorden van Young Sund. Het smeltwater zou door oceaanstromingen aan de oostzijde van Groenland langs die oostkust getransporteerd worden en gaandeweg in de Groenlandse fjorden belanden.
En dat is een probleem. Normaliter komt dieper gelegen water dat rijk is aan voedingsstoffen namelijk omhoog zetten. Uiteindelijk komt het zo aan het oppervlak waar zonlicht de productie van fytoplankton promoot. Maar wanneer de bovenste waterlaag minder zout (en dus minder zwaar) wordt, wordt het lastiger voor het dieper gelegen water om omhoog te komen. Het leidt uiteindelijk tot minder fytoplankton en dat heeft weer verstrekkende gevolgen voor de complete voedselketen, omdat de fytoplankton aan de voet daarvan staat. Zo zal minder fytoplankton bijvoorbeeld uitmonden in minder vis. Zorgwekkend, als je bedenkt dat ongeveer 88% van de Groenlandse export uit vis bestaat. Het onderzoek van de wetenschappers beperkte zich zoals gezegd tot Young Sund, gelegen aan de oostkust van Groenland. De smelt aan de noordoostkant van Groenland is veel beperkter dan in het zuidelijke en westelijke deel van het continent. De onderzoekers denken dan ook dat de effecten die het Groenlandse smeltwater in andere kustgebieden heeft nog wel eens veel groter kunnen zijn.
Maar de effecten van de smeltende Groenlandse ijskap beperken zich niet tot Groenland zelf. Onderzoekers verwachten dat we er wereldwijd iets van mee gaan krijgen. Zo kan een toenemende smelt van invloed zijn op de zogenoemde thermohaliene circulatie: een wereldwijd systeem van zeestromen, waartoe ook de Golfstroom een stroming die Europa warm houdt gerekend kan worden. Dergelijke stromingen ontstaan door een wisselwerking tussen wateren met een verschillende dichtheid en die dichtheid wordt weer bepaald door temperatuur en zoutgehalte. (Scientias.nl/Foto:scientias. nl)