Wereld COPD-Dag

COPD-Dag, ook bekend als Chronic Obstructive Lung Disease Day wordt wereldwijd jaarlijks herdacht op 15 november. Op deze Dag maakt het Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease (GOLD) een vuist tegen deze ziekte. COPD is een chronisch obstructieve longziekte (er is dus een aanhoudende blokkade in de longen). Het is een verzamelnaam voor de longaandoeningen chronische bronchitis en longemfyseem. Vroeger vielen deze aandoeningen samen met astma onder de verzamelnaam ‘CARA’, maar deze term wordt officieel niet meer gebruikt. De prevalentie van COPD in Nederland is 20 op de 1000 (wat neerkomt op 320.000 COPD-patiënten). De incidentie van COPD is 2 per 1000 per jaar in Nederland. Jaarlijks sterven er ongeveer 6000 mensen aan COPD, dit is zo’n 4% van het totaal aantal sterfgevallen in Nederland. Hiermee behoort COPD tot de ziekten met de hoogste sterfte.

Bij chronische bronchitis zijn de oorzaken vaak ontstekingsprocessen in de kleine luchtwegen, de bronchioli. De bronchusklieren zijn vergroot waardoor overmatig veel slijm wordt geproduceerd. Die ontstaat door littekenvorming in de wand, het gladde spierweefsel, van de bronchien. Door het overtollige slijm zwellen de slijmvliezen op, waardoor een gedeeltelijke obstructie van de luchtwegen ontstaat. Bij een emfyseem is de wand van de longblaasjes beschadigd. De longblaasjes zijn in trosjes met de kleine luchtwegen (bronchioli) verbonden en hebben een stugge structuur die de luchtwegen open houden. Verliezen de bronchiolen echter hun stevigheid door de beschadigingen, dan zakken deze tijdens de uitademing in elkaar. De luchtblaasjes van de longen (alveoli) worden steeds verder uitgerekt, waardoor een structureel blijvende schade ontstaat.

De belangrijkste risicofactor voor COPD is het roken van tabak. In ongeveer 85% van de gevallen wordt COPD veroorzaakt door roken. Hoe dit proces precies verloopt, is nog niet bekend. Uiteindelijk krijgt 10-20% van de rokers COPD. Het is niet voorspelbaar wie COPD krijgt. Hoe meer en hoe langer men gerookt heeft, hoe groter de kans op COPD. De meeste COPD-patiënten zijn ouder dan 40 jaar. Naast roken zijn er nog andere mogelijke oorzaken van COPD. Bij ongeveer 15% van de mensen met COPD speelt langdurige blootstelling aan kleine stofdeeltjes tijdens het werk een rol (onder andere door meeroken en fijnstof). Ook kan een aangeboren enzymgebrek de oorzaak zijn van COPD. Volgens schatting hebben in Nederland tussen de 5.000 en 10.000 mensen (±2% van alle COPD’ers) deze erfelijke vorm van longemfyseem alfa1-antitrypsinedeficiëntie.

In de beginfase van COPD is er vooral sprake van een toename van slijmvorming en hoesten. Wanneer de ziekte voortschrijdt, raakt de structuur van de longen beschadigd en neemt de inhoud van de longen af. Bij ernstig COPD kan hierdoor, en door een afname van de kracht van ademspieren, de longfunctie met meer dan de helft verminderen. Een belangrijke klacht daarbij is kortademigheid: in eerste instantie alleen bij inspanning en in een ernstiger stadium continu. Bij COPD heeft men vooral last van chronische benauwdheid/ kortademigheid, chronisch (continu) hoesten, het welbekende rokerskuchje, en overmatige slijmproductie.

Bij sommige patiënten verloopt de ziekte mild, bij anderen kan er sprake zijn van een snel verergerend beeld. Soms wordt de patiënt zo benauwd, dat de dagelijkse bezigheden als aankleden en een stukje lopen bijna onmogelijk worden. De ziekte kan daardoor ernstig invaliderend zijn. De Dag wordt vanaf 2002 ieder jaar herdacht in meer dan 50 landen. Meer over de Dag, en over de afgelopen jaargangen is te vinden op de website van GOLD. Sedert 2002 worden er op deze Dag diverse campagne georganiseerd om zodoende meer informatie te verstrekken over deze aandoening.

(Bron: www. goldcopd.org)