Begon alles met een Big Bang? Misschien wel niet!

Twijfels

Cyclus

Niet nieuw

Hoe ontstond het heelal? De meeste mensen zullen die vraag beantwoorden met een kosmologische theorie die beter bekend staat als ‘oerknal’ of Big Bang. Volgens deze theorie ontstond het heelal zo’n 13,8 miljard jaar geleden uit een singulariteit (een heel heet punt met een bijna oneindige dichtheid dat niet onderworpen was aan de traditionele natuurwetten en waarin ruimte en tijd niet bestonden). Na de oerknal waarbij ook ruimte en tijd ontstond, startte de uitdijing van het universum die nog altijd gaande is. Een fraaie theorie en al zo’n vijftig jaar de bekendste en meest geaccepteerde verklaring voor het ontstaan en de evolutie van het universum. Maar klopt ‘ie ook? De Braziliaanse onderzoeker Juliano Cesar Silva Neves denkt van niet: “Ik geloof dat de Big Bang nooit heeft plaatsgevonden.” Samen met enkele collega’s heeft Neves er een paper over geschreven in het blad General Relativity and Gravitation. In dat paper komen zij met een alternatieve verklaring voor het ontstaan van het universum. Geen Big Bang, maar een Big Bounce. Wat moet je, je daar precies bij voorstellen? Wat de onderzoekers eigenlijk stellen is dat alles niet begon met een oerknal. De expansie van het universum zou namelijk al vooraf zijn gegaan door iets anders: een universum dat niet uitdijde, maar ineenkromp (ook wel Big Crunch genoemd). En dat gebeurde mogelijk niet voor het eerst. Want vermoed wordt dat het een cyclus is waarin inkrimping leidt tot uitdijing en uitdijing tot inkrimping. Ziedaar: een bouncing universum waarin het ene universum het andere opvolgt. Neves en collega’s introduceren zeker geen compleet nieuwe theorie: de Big Bounce is al een tijdje onderwerp van gesprek. Zoals gezegd, blijft de oerknaltheorie domineren, maar met het onderzoek van Neves en collega’s en recente andere studies lijkt de Big Bounce toch ook aan geloofwaardigheid te winnen.

Zullen we ooit weten hoe het universum ontstaan is? Het zal zeker niet meevallen, maar de onderzoekers denken dat het mogelijk is om de Big Bounce-theorie te toetsen. In het paper introduceren ze namelijk een idee dat de singulariteit die noodzakelijk werd geacht voor de start van de uitdijing van het heelal overbodig kan maken. “De afwezigheid van een singulariteit aan het begin van de ruimtetijd maakt het mogelijk dat overblijfselen van een eerdere fase van inkrimping de faseverandering hebben doorstaan en nog steeds bij ons zijn in de voortdurende uitdijing van het universum”, aldus Neves. Hij denkt dan bijvoorbeeld aan “restanten van zwarte gaten uit een eerdere fase van inkrimping die de bounce overleefd hebben”. (Scientais.nl/ Foto:scientias.nl)