GHFHPEHU &KDQRHND -RRGV IHHVW
Chanoeka begint officieel elk jaar op 13 december en eindigt op 20 december. Chanoeka is een joods feest, ook bekend als het licht feest of toewijdingsfeest. De eerste dag van dit feest, erev chanoeka, begint na de zonsondergang van de 24ste dag van de joodse maand Kislev. Het verhaal van Chanoeka staat opgetekend in de boeken 1 Maccabeeën en 2 Maccabeeën. Deze boe ken maken niet deel uit van Tenach, maar zijn onderdeel van de apocriefen.
Chanoeka was ingesteld door Judah Maccabeüs en zijn broers in het jaar 165 v Chr, om jaarlijks met vreugde ge vierd te worden ter herden king van de toewijding aan het altaar in de tempel van Jeruzalem. Na Jeruzalem en de tempel te hebben hersteld, gaf Judah het bevel de tempel te reinigen, een nieuw altaar in plaats van de verontreinig de te bouwen, en nieuwe hei lige bekers te vervaardigen. Toen het vuur opnieuw op het altaar werd aangestoken, en de lampen op de kande laar weer brandden, werd de toewijding aan het altaar ge durende acht dagen gevierd, onder het brengen van offers en het zingen van liederen. Ook in de huizen werden lichten aangestoken. Volgens Josephus (Joodse Oudheden) werd het in de volksmond dan ook het feest van de lich ten genoemd. In de Talmoed wordt het wonder van Chanoeka genoemd, dat niet in de Maccabeeën wordt ge noemd. Het feest markeert de overwinning op de legers van de Seleucieden, die hadden geprobeerd het volk Israël te weerhouden het jodendom uit te oefenen. Judah Maccabeüs en zijn broers vernietigden de overweldigende strijdkrach ten, en wijdden de tempel op nieuw in.
Kenmerkend voor het feest is, dat een speciaal soort kan delaar tijdens dit feest wordt aangestoken. Deze kandelaar heet de chanoekia, en moet vooral niet worden verward met de menora, die ook min der armen heeft. Volgens de legende in de Talmoed, gin gen de Maccabeeën de tempel binnen, nadat zij de bezetters uit de tempel hadden ver jaagd, om de afgodenbeelden te verwijderen en de tempel te herstellen. Zij ontdekten, dat de meeste rituele voorwer pen ontwijd waren. Daarop zochten zij ritueel gezuiverde olijfolie om de menora aan te steken en de tempel te her stellen, maar vonden slechts genoeg olie voor een enkele dag. Zij staken dit evengoed aan, en gingen verder meer olijfolie te persen en zuiveren. Op een miraculeuze wijze bleef deze kleine hoeveelheid olie acht dagen lang branden, tot er nieuwe olie geperst en gezuiverd kon worden. Om deze reden steken joden een kaars extra aan, iedere nacht van het feest.
In de Talmoed worden twee gebruiken beschreven. Het was gebruikelijk om acht lampen op de eerste nacht van het feest te laten schij nen, en het aantal met een te reduceren bij iedere nacht. Een ander gebruik was, om op de eerste nacht met een brandende lamp te beginnen, en iedere nacht een extra aan te steken tot er acht brandden, op de achtste nacht. Het eerste gebruik werd door de volgers van Sjammaj gevolgd, het laatste door die van Hillel. Volgens Josephus stonden de lichten symbool voor de vrij heid, die de joden verkregen, op de gebeurtenis die op het feest wordt gevierd wordt. Terwijl thuis de chanoekia voor het raam staat te stralen, worden in het gezin spelletjes gespeeld, speciale gerechten gegeten en cadeautjes uitge pakt. Chanoeka speciale ge rechten zijn bijvoorbeeld lat kes en soevganiot. Soevganiot zijn oliebollen gevuld met jam en latkes zijn aardappel pannenkoekjes.
(Bron: www.beleven.org)