Narcosemiddelen brengen je niet alleen in slaap

Ze verstoren ook de communicatie tussen neuronen in het brein. En mogelijk is dat laatste mechanisme juist wat narcosemiddelen zo effectief maakt. Dat schrijven onderzoekers in het blad Cell Reports.

In het onderzoek richtten wetenschappers zich op propofol. “Wij keken naar het effect dat propofol één van de meestgebruikte middelen om iemand voor een operatie onder narcose te brengen heeft op de synaptische transmissie,” vertelt onderzoeker Bruno van Swinderen. Synaptische transmissie is het mechanisme dat neuronen in staat stelt om met elkaar te communiceren.

Het onderzoek levert tamelijk verrassende inzichten op. “We ontdekten dat propofol de be wegingen van een belangrijk eiwit (syntaxin1A) beperkt,” vertelt Van Swinderen. Dat eiwit speelt echter een cruciale rol op de synapsen van alle neuronen. En doordat het eiwit door propofol maar beperkt kan bewegen, ontstaat volgens Van Swinderen “een verminderde communicatie tussen neuronen in het brein.”

Het onderzoek onthult hoe narcosemiddelen zoals propofol werken, denkt Van Swinderen. “We weten uit eerder onderzoek dat narcosemiddelen zoals propofol net zoals een slaappil effect hebben op de slaapsystemen in het brein. Maar onze studie toont aan dat propofol ook de presynaptische mechanismen verstoort en zo mogelijk de communicatie tussen neuronen verspreid over het gehele brein op een systematische manier aantast. In dat opzicht werkt het dus heel anders dan een slaappil.” En mogelijk is het juist die nog maar net ontdekte ‘bijwerking’ die het narcosemiddel zo effectief maakt. “Wij denken dat wijdverspreide verstoring van de synaptische verbindingen de manier waarop het brein communiceert hetgeen is dat de operatie mogelijk maakt, ook al brengen effectieve verdovingsmiddelen zoals propofol je eerst in slaap.”

Het onderzoek kan bovendien wellicht helpen verklaren waarom narcose soms problematisch is voor heel jonge kinderen en heel oude mensen. “De ontdekking heeft implicaties voor mensen met kwetsbare hersenverbindingen, zoals kinderen bij wie het brein nog in ontwikkeling is of voor mensen met Alzheimer of Parkinson.” (Scientias/ Foto: scientias)