Witte Donderdag
Witte Donderdag is in de christelijke religie de donderdag direct voor Goede Vrijdag in de Goede Week. Op Witte Donderdag begint het Triduum Sacrum dat verder bestaat uit Goede Vrijdag en Stille Zaterdag die tijdens de paaswake overgaat in het paasfeest.
Op Witte Donderdag wordt Het Laatste Avondmaal van Christus met zijn apostelen en de instelling van de eucharistie door Jezus herdacht. In de middag van de veertiende van de maand Nisan, de vastendag voor het Pascha, treffen de discipelen voorbereidingen voor het Paschamaal. Na zonsondergang breekt de vijftiende Nisan aan; de eerste dag van het Paschafeest. Het Paschamaal houdt Jezus met Zijn discipelen. Tijdens deze maaltijd stelt Hij het Heilig Avondmaal in. Johannes beschrijft hoe Jezus de voeten van alle discipelen wast en hen de opdracht geeft elkaar te helpen en bij te staan. Judas vertrekt hierop en gaat [zo blijkt later] naar het Sanhedrin om hen te helpen Jezus gevangen te nemen. In de nasleep van de maaltijd onderwijst Jezus Zijn discipelen en leert hen het Onze Vader. Vervolgens lopen ze naar de hof van Getsemane, gelegen op de Olijfberg, waar Jezus Zijn discipelen vraagt met Hem te waken. In de hof worstelt Jezus met de zware taak die Hem te wachten staat, waarbij Hij druppels bloed zweet. Judas had ondertussen het leger van het Sanhedrin opgehaald en brengt het naar de hof van Getsemane. Hier verraadt hij Jezus door een kus te geven, waarop Deze wordt gearresteerd en meegenomen. Eerst wordt Hij voor de hogepriester Annas gesteld, daarna wordt hij naar Kajafas gebracht, waarbij er een valse getuigenverklaring wordt afgelegd. Hij wordt bespuwd en geslagen. Petrus, die het paleis binnen geglipt is, wordt opgemerkt. Hij ontkomt door te zeggen dat hij Jezus niet kent.
De term ‘Witte Donderdag’ verwijst naar de gewoonte om alle kruisbeelden en andere beelden met een wit kleed te bedekken, dat na de dienst op die dag door een paars kleed wordt vervangen. De liturgische kleur van Witte Donderdag is dan ook wit. De liturgie van Witte Donderdag omvat de voetwassing van twaalf gelovigen door de priester, die Jezus en de apostelen symboliseren. Tijdens de voetwassing zingt men gewoonlijk de hymne Ubi Caritas, hoewel dit tegenwoordig lang niet altijd meer wordt gedaan. Het tabernakel is bij aanvang van de mis leeg en de godslamp daarom gedoofd. Tijdens het Gloria luiden onophoudelijk de klokken en altaarschellen, waarna deze niet meer gebruikt mogen worden tot Pasen (men vertelt de kinderen dat de klokken gedurende die dagen naar Rome vliegen). In plaats van de sacristiebellen en de altaarschel wordt de ratel gebruikt. Ook het orgel wordt vanaf dat moment niet meer bespeeld. Het Allerheiligste wordt na de communie in een ciborie naar een zijaltaar, het zogenaamde rustaltaar, gebracht terwijl men het Pange lingua zingt, waarmee de mis is afgelopen. Het altaar wordt ook volledig leeggemaakt. Er is overigens geen wegzending en zegen op het einde van de mis. Het allerheiligst Sacrament wordt enige tijd uitgesteld en de gelovigen blijven nog enige tijd in de kerk om - net als op de Olijfberg - met Jezus te bidden en te waken. De hosties worden bewaard en gecommuniceerd op Goede Vrijdag, omdat er op Goede Vrijdag geen consecraties worden gedaan.
Vooral in de kloosters worden de Donkere metten nog in ere gehouden, een bijzondere viering van de Getijden die alleen tijdens het triduüm gehouden mag worden. Omdat de viering van de instelling van de Eucharistie op deze dag in zekere mate donkergekleurd is door het aankomende lijden en sterven van de Heer, is in de dertiende eeuw het feest van Sacramentsdag ingesteld (na de visioenen van de heilige Juliana van Cornillon.) De pontificale chrismamis, de mis waarin door de bisschop voor het hele jaar de heilige oliën worden gewijd, wordt gelezen op de ochtend of de vooravond van Witte Donderdag. (Bron: Beleven)