23 mei 1995: opening grootste moskee in Europa
Op 23 mei 1995 vond de officiële opening plaats van de grootste moskee in Europa, die in Rome is gevestigd. In Rome leven zo een 50 tot 70 duizend moslims, de illegale Noord-Afrikanen niet meegerekend. Na het katholicisme is de islam de grootste godsdienst, ruim vóór het protestantisme en het jodendom. De moskee – annex islamitisch cultureel centrum – verrees reeds in 1995 in de groene zone van Monte Antenne in het noorden van Rome. Sommige katholieken noemden de bouw van de moskee een belediging voor de christenen. Wat het uiteraard ook is.
De Italiaanse regering vond het echter “cultuurverrijkend”.
Het idee voor het bouwen van de moskee dateert van 1973. Geheel in de ‘oecumenische geest’ van het Tweede Vaticaans Concilie ging Paus Paulus VI er snel mee akkoord. Na lang touwtrekken stelde de gemeente de grond zelfs gratis beschikbaar. De moslims eisten dat eigen architecten het gebouw zouden ontwerpen. Maar de Italiaanse regering dreef door dat er meerdere projecten zouden worden ingediend. Het winnende ontwerp was van de Italianen Paolo Portoghesi en Vittorio Gigliotti en de Irakees Sami Mousawi. Het resultaat was uiteindelijk een ‘gruwel’ van een mengeling van prachtige Romeinse barok- en renaissancestijl gecombineerd met Arabische stijlen.
Portoghesi streefde naar een synthese tussen de Arabische architectuur en de Romeinse barok- en renaissancestijl, terwijl Mousawi een klassieke moskee wilde. Het compromis combineert de meest treffende karakteristieken van de moslimtraditie met typisch Romeinse trekken. Deze vermenging staat immers symbool voor de vermenging van Europa met de islam, iets “goeds” in de ogen van de betrokken politici.
De moskee is zwaar gesponsord door islamitische landen. Zo kwam er bijvoorbeeld 35 miljoen van het 50 miljoen uit Saudi-Arabië.
Het complex wordt gedomineerd door een centrale koepel van 25 meter hoog. De Romeinse gemeenteraad wilde de minaret kortwieken, maar na debat besloot men toch maar weer toe te geven en hij mocht net zo hoog worden als de toren van een vlakbij gelegen katholieke kerk.
De opening werd verricht door prins Salman Ben Abdullah Aziz, afgezant van de Saudische koning, in aanwezigheid van de Italiaanse president Scalfaro.
In 2016 werd de jezuïtische progressieve Paus Franciscus uitgenodigd om in de megamoskee van Rome te komen. De huidige Paus betrad immers al meermalen moskeeen en staat bekend om zijn pro-islamitische houding.