Landen gebruiken nationale wetgeving om gezondheidszorg te criminaliseren
Non-discriminatiebeginsel
Overheden gebruiken hun nationale wetten en interne beleidsregels om professionele gezondheidswerkers te straffen omdat ze hun baan uitoefenen en zorg verlenen aan mensen in nood. Dat schrijft Dainius Pūras, arts en VNSpeciaal Rapporteur. Ambulanciers die worden aangevallen, verpleegsters die worden opgesloten, dokters gemarteld en apothekers gearresteerd. Hun misdaad? Ze verleenden zorg aan mensen die beschouwd worden als vijanden van de staat.
Het is een verontrustend wereldfenomeen. Overheden gebruiken hun nationale wetten en interne beleidsregels om professionele gezondheidswerkers te straffen omdat ze simpelweg hun baan uitoefenen en zorg verlenen aan mensen in nood. Of het nu gaat om anti-terrorismemaatregelen, intern beleid of strenge administratieve sancties, staten wenden zich steeds vaker tot hun nationale wetgeving om gezondheidszorg te criminaliseren. Het basisprincipe van mensenrechten – het non-discriminatiebeginselis niet enkel een fundament van de medische ethiek, maar ook een wezenlijk onderdeel van onze menselijkheid: elk menselijk wezen heeft het recht op medische bijstand. Een patiënt is een patiënt.
Meer dan vijftig jaar lang hebben overheden dit principe gerespecteerd en hebben ze het principe ingebed in internationale mensenrechten en in hun nationale grondwetten. Amper twee jaar geleden hebben 80 staten een resolutie aangenomen die aanvallen op gezondheidswerkers en hun patiënten streng veroordeelt. Als Speciale Rapporteur van de Verenigde Naties, begaan met het recht op gezondheid, ben ik in overleg gegaan met overheden, nadat ik getuige was van verschillende voorvallen waarbij professionele artsen en zorgverleners bedreigingen moesten doorstaan.
Helaas worden gezondheidswerkers nog steeds lastiggevallen, ontslagen, gearresteerd, vervolgd en zelfs vermoord omdat ze mensen in nood verzorgen. Ik ben ervan overtuigd dat deze flagrante mensenrechtenschendingen tegen gezondheidswerkers en de gemeenschappen die ze willen dienen voortkomen uit een systematisch falen om gezondheidszorg expliciet te beschermen in wetgeving en in het beleid op nationaal niveau. intimidatie of sancties ervaren. De bevindingen van het onderzoek zijn alarmerend: van de zestien landen die in het rapport zijn geanalyseerd, kunnen de autoriteiten in minstens tien van deze landen gezondheidszorg interpreteren als steun voor terrorisme. De implicatie hiervan is rampzalig. Als verpleegkundigen, artsen en paramedici bang zijn om mensen te behandelen omdat ze vervolgd kunnen worden, zullen hele gemeenschappen lijden. Sommige landen beginnen in te zien hoe deze wetten en praktijken de gezondheidszorg ondermijnen en ondernemen stappen om zorg beter te beschermen. Maar er moet nog meer worden gedaan. Iedereen heeft recht op gezondheidszorg en het is een plicht van staten om dit te garanderen.
Staten moeten hun wetten herzien en desnoods aanpassen om ervoor te zorgen dat ze zieken en gewonden en de mensen voor hen zorgen expliciet beschermen. Aan het leger, politie- en veiligheidsdiensten moet duidelijk gemaakt worden dat aan patiënten geen zorg mag geweigerd worden, ongeacht hun voorkeuren.
Dit vereist zowel een normatieve als een culturele verschuiving in hoe staatsstructuren omgaan met ieders basiswaardigheden en rechten. Ook de internationale gemeenschap moet deze kwestie op een hoger niveau tillen. In tijden van onrust en conflict kan toegang tot medische zorg het verschil betekenen tussen leven en dood. Wetten moeten er zijn om diegenen te beschermen die essentiële medische zorg verstrekken en niet als wapen tegen hen worden gebruikt. (DeWereldMorgen)