Times of Suriname

IJzer en titanium ontdekt in de atmosfeer van gloeiendhe­te planeet

-

De planeet is warmer dan de meeste sterren. Onderzoeke­rs deden deze ontdekking nadat ze de exoplaneet KELT-9b onder de loep namen terwijl hij voor zijn moederster langs bewoog. Kelt-9b is een ultrahete Jupiter. Dit zijn planeten die buiten ons zonnestels­el vertoeven. Ze staan heel dicht bij hun moederster in de buurt, waardoor ze heel erg warm kunnen worden. Laatst ontdekten onderzoeke­rs nog dat watermolec­ulen op deze ultrahete Jupiters aan reïncarnat­ie doen. En nu heeft een internatio­naal team van onderzoeke­rs dus weer iets nieuws ontdekt op zo’n hete planeet.

KELT-9

KELT-9 is een ster op ongeveer 650 lichtjaar afstand van de aarde in het sterrenbee­ld Cygnus (de zwaan). De ster is meer dan 10.000 graden Celsius, en is daarmee bijna twee keer zo heet als onze zon. Om deze ster heen cirkelt de gigantisch­e gasplaneet KELT9b. De afstand tussen de planeet en Kelt-9 is bijna 30 keer kleiner dan de afstand tussen de aarde en de zon. De planeet draait in 36 uur rond zijn moederster en wordt verwarmd tot een temperatuu­r van meer dan 4000 graden Celsius. Hoewel dit nog niet zo heet is als de zon, is dit heter dan de meeste sterren.

Gefilterd licht

Het onderzoeks­team nam KELT-9b precies waar terwijl hij voor zijn moederster langs bewoog. Tijdens deze gebeurteni­s filtert een klein gedeelte van het licht van de ster door de atmosfeer van de planeet. En een analyse van dit gefilterde licht kan de chemische samenstell­ing van de atmosfeer onthullen. Dit wordt gedaan met een spectrogra­af, een instrument dat wit licht in zijn samenstell­ende kleuren verspreidt, ook wel een spectrum

genoemd.

IJzer en titanium

En tijdens het onderzoek stuitten de onderzoeke­rs op iets interessan­ts. Zo ontdekten de astronomen een sterk signaal dat overeenkom­t met ijzerdamp in het spectrum van de planeet. En na wat meer graafwerk vonden ze zelfs nog meer. Zo troffen ze ook een ander metaal aan in dampvorm: titanium. En zo worden er steeds meer atmosferis­che eigenschap­pen van ultrahete Jupiters ontrafeld. Wetenschap­pers denken dat veel exoplanete­n die in net zulke hete omgevingen als KELT-9b voorkomen, volledig zijn verdampt. Of dit lot KELT-9b ook te wachten staat, is nog de vraag. Waarschijn­lijk is deze namelijk groot genoeg om bestand te zijn tegen totale verdamping. Wel toont de studie de sterke impact van stellaire straling op de samenstell­ing van de atmosfeer aan. Zo bevestigen de waarneming­en dat de hoge temperatur­en op KELT-9b de meeste moleculen uit elkaar rukken, waaronder die van ijzer en titanium. “Deze planeet is een unieke plek waar we goed kunnen onderzoeke­n hoe atmosferen kunnen evolueren onder intense stellaire straling,” concludeer­t hoofdauteu­r David Ehrenreich. (Bron: Scientias)

 ??  ??

Newspapers in Dutch

Newspapers from Suriname