‘Zombiegen’ kan mogelijk verklaren waarom olifanten zelden kanker krijgen

Olifanten blijken een ‘dood’ gen weer in gebruik te hebben genomen en zich zo tegen kanker te beschermen.

“Olifanten krijgen veel minder vaak kanker dan je op basis van hun omvang zou verwachten, dus wij willen graag de genetische basis voor deze kankerresistentie begrijpen”, stelt onderzoeker Vincent Lynch. “Wij ontdekten dat olifanten en hun familieleden veel niet-functionerende kopieën van het LIF-gen hebben, maar dat olifanten een manier hebben ontwikkeld om één van deze kopieën – LIF6 – weer te activeren.” En dat is slim. Experimenten tonen namelijk aan dat dit gen ervoor zorgt dat cellen bij de minste of geringste DNA-beschadiging al worden gedood. En dus niet de kans krijgen om uit te groeien tot kankercellen.

Experimenten

Lynch en collega’s bestudeerden cellen van olifanten en (veel kleinere) familieleden van de olifant, zoals de lamantijn en klipdas. Ze zorgden ervoor dat de cellen DNAbeschadigingen opliepen die uiteindelijk zouden uitmonden in kanker. “De cellen van de olifanten stierven gewoon,” vertelt Lynch. “Omdat de cellen van de olifant stierven zodra ze beschadigd werden, was er geen enkele kans dat het kankercellen zouden worden.”

LIF6

Dat beschadigde cellen zo snel werden opgeruimd, bleek te danken te zijn aan LIF6. De onderzoekers zorgden ervoor dat het gen niet tot uiting kon komen in de cellen van olifanten en veroorzaakten vervolgens DNA-beschadigingen in die cellen. Dit keer bleken de cellen van de olifanten net zo te reageren als die van de manatee en klipdas: de DNAbeschadigingen werden getolereerd en leidden uiteindelijk tot kanker.

Olifanten zijn overigens lang niet de enige dieren die vrij goed bestand zijn tegen kanker. Ook walvissen, vleermuizen en naakte molratten krijgen zelden kanker. Deze dieren hebben echter geen zombie-LIF-genen, wat suggereert dat zij de ziekte met een heel andere strategie op afstand houden.

Muizen

Lynch en collega’s zetten daarop nog een experiment op. Dit keer zorgden ze ervoor dat het LIF6-gen hyperactief was bij dieren die het gen normaliter niet hebben (zoals muizen). Het miste zijn uitwerking niet: alle cellen die DNAbeschadigingen hadden opgelopen, gingen dood. De onderzoekers zijn heel benieuwd of hun studie implicaties heeft voor mensen. “Misschien kunnen we wel manieren vinden om medicijnen te ontwikkelen die het gedrag van LIF6 zoals we dat bij olifanten zien, imiteert of kankercellen zover krijgen dat ze hun bestaande ‘zombie-kopieën’ van het LIF-gen activeren,” stelt Lynch.

(Bron: Scientias)