Maatregelen ‘tegen transmigratie’ komen neer op wegjagen in plaats van op doordacht beschermingsbeleid

Vluchtelingenwerk Vlaanderen, het Burgerplatorm voor Vluchtelingen, Dokters van de Wereld, CIRE en Artsen Zonder Grenzen reageren op het plan dat minister Jambon en staatssecretaris Francken gisteren hebben voorgelegd om “transmigratie tegen te gaan”. ‘De transmigrant’ bestaat niet en detentie is nooit de oplossing, stellen de hulporganisaties. Er is een alternatief: een benadering van informeren, opsporen wat de rechten zijn van elk individu en begeleiden naar een realistisch toekomstplan. Daarvoor is tijd en ruimte nodig en vooral vertrouwen.

Een goede aanpak houdt rekening met de individuele beschermingsnoden van de migranten die in ons land verblijven. We gaan om met een diverse groep migranten. Het gaat vaak om zeer kwetsbare personen zoals minderjarigen, alleenstaande vrouwen – al dan niet met kinderen –, zwaar getraumatiseerde mensen en zoals de staatssecretaris zelf zegt: slachtoffers van mensensmokkel.

Het voorgestelde pakket maatregelen gaat volledig voorbij aan die diversiteit en negeert de noodzakelijke omkadering waar mensen op de vlucht en (potentiële) slachtoffers van mensensmokkel recht op hebben. De maatregelen zorgen niet voor een oplossing maar dragen integendeel bij aan de vicieuze cirkel van angst en wantrouwen waar die mensen zich in bevinden.

Er is een alternatief: een benadering van informeren, opsporen wat de rechten zijn van elk individu en begeleiden naar een realistisch toekomstplan. Daarvoor is tijd en ruimte nodig en vooral vertrouwen.

Model voor duurzame oplossing is er

Als ngo’s die al maandenlang actief zijn op het terrein staan Vluchtelingenwerk Vlaanderen, CIRÉ, Dokters van de Wereld en Artsen zonder grenzen een andere aanpak voor.

“In september 2017 startten wij samen met andere organisaties een humanitaire hub nabij het Maximiliaanpark en het Noordstation. Daar bieden we migranten nu al een jaar dringende medische, psychologische en sociale hulp en juridische informatie. Migranten kunnen er ook terecht voor kledij, om familieleden op te sporen of om hun GSM op te laden.”

“Bij elke consultatie stellen we vast dat er een blijvende en prangende nood is aan correcte, objectieve en duidelijke informatie over de mogelijkheid om internationale bescherming te verzoeken en wat je rechten zijn in die context, in België en Europa. Wij trachten in de hub zo goed mogelijk aan die informatienood tegemoet te komen. Dat betekent niet alleen dat we correcte informatie geven maar ook dat we de tijd nemen om elke migrant individueel te spreken. Elke situatie is immers anders, elk persoonlijk verhaal is anders. We werken daarbij steeds met een tolk die de taal van de migrant machtig is. Ondanks vage beloften schiet de informatieverspreiding door de overheid op het terrein zwaar tekort. We staan er als middenveld alleen voor.”

“Hetzelfde geldt voor de organisaties en vrijwilligers die urgente medische en psychologische zorg verstrekken of ervoor zorgen dat migranten een douche kunnen nemen of op een veilige plek kunnen uitrusten. Het leven op straat is hard en de vluchtroute vanuit het herkomstland is vaak erg moeilijk geweest. Vele migranten zijn onderweg ziek geworden, raakten gekwetst of gaan er mentaal onderdoor. Ook op dat vlak weigert de regering haar verantwoordelijkheid te nemen.”

“Met de humanitaire hub tonen wij dat er een werkend model bestaat voor hulpverlening op maat van de noden. Creëer een onthaal- en oriëntatiecentrum waar permanent juridische informatie wordt verleend en waar mensen in alle rust een goed geïnformeerde beslissing kunnen maken. Bied migranten een rustpunt in plaats van hen op te jagen en op te sluiten. Geef hen de mogelijkheid om hun (procedurele) situatie zelf goed te begrijpen, laat hen ontsnappen uit de cirkel van angst gecreëerd door mensensmokkelaars en in de hand gewerkt door dit beleid. Alleen zo kunnen zij volwaardige keuzes maken over hun eigen toekomst. Alleen zo kan de regering een zicht krijgen op wie ze zijn en een relevant beschermingsbeleid uitwerken.”

(DeWereldMorgen)