Wereld Longontsteking Dag
Jaarlijks wordt op 12 november wereldwijd aandacht gevraagd voor de gevaren van longontsteking voor kinderen onder de vijf jaar tijdens de ‘Wereld Longontsteking Dag’
Longontsteking of pneumonie is een ontsteking van de longblaasjes en het omringende weefsel, vaak veroorzaakt door een infectie. Indien beide longen zijn ontstoken, is er sprake van een dubbele of bilaterale longontsteking. Mits tijdig herkend, kan een bacteriële longontsteking behandeld worden met een antibioticum. Wanneer de ziekte niet tijdig behandeld wordt, kunnen de longblaasjes zodanig verzwakken, dat de longinhoud zeer verkleind wordt. Dit heeft in de meeste gevallen de dood tot gevolg. Veelal treedt longontsteking op als complicatie van andere ziekten of als de patiënt al een verlaagd weerstand heeft door andere oorzaken. Vóór de ontdekking van penicilline was longontsteking in Nederland een belangrijke doodsoorzaak in alle leeftijdsgroepen. Wereldwijd is longontsteking nog steeds een veelvoorkomende ziekte die ongeveer 450 miljoen mensen per jaar treft. Het is een belangrijke doodsoorzaak in alle leeftijdsgroepen met
(World Pneumonia Day).
4 miljoen doden per jaar (7 procent van het totaal wereldwijd). Vooral kinderen onder de vijf jaar en volwassenen boven de 75 zijn het slachtoffer. Longontsteking komt ongeveer vijfmaal vaker voor in ontwikkelingslanden dan in het westen. Virale pneumonie veroorzaakt ongeveer 200 miljoen gevallen per jaar. Er zijn diverse indelingen voor longontstekingen mogelijk, bijvoorbeeld naar verwekker of ernst. In Nederland maakt men meestal een onderscheid naar de plaats waar de longontsteking is opgelopen: community-acquired (in de omgeving opgelopen) of hospital-acquired pneumonia (in het ziekenhuis opgelopen longontsteking). De reden is het verschil in behandeling vanwege vooral het type patiënt en de ziekteverwekker. Een buiten het ziekenhuis verkregen pneumonie wordt meestal veroorzaakt door Streptococcus pneumoniae, maar soms door Haemophilus influenzae of Moraxella catarrhalis of ‘atypische verwekkers’ als Mycoplasmata en Chlamydiae. In het ziekenhuis verkregen pneumonie kan komen door allerhande micro-organismen, waaronder ook schimmels en gisten.
Een andere indeling is die in lobaire en gegeneraliseerde pneumonie. In het eerste geval zijn een of twee van de vijf longkwabben aangedaan, in het tweede geval alle longkwabben. De Streptococcus pneumoniae is een van de meest voorkomende oorzaken in alle leeftijdsgroepen met uitzondering van neonaten. Het is een grampositief micro-organisme dat vaak opportunistisch leeft in de keelhabitat van gezonde mensen. Een belangrijke andere grampositieve bacterie is de Staphylococcus aureus. Gramnegatieve bacteriën worden minder vaak gezien en komen vaker voor bij mensen die lijden aan longemfyseem; Haemophilus influenzae, Escherichia coli, Pseudomonas aeruginosa en Moraxella catarrhalis zijn het meest voorkomend in deze groep. Niet zelden zijn dit darmbacteriën die via aspiratie bij braken geïnhaleerd worden.
De atypische verwekkers zijn Chlamydophila pneumoniae, Mycoplasma pneumoniae en Legionella pneumophila. Deze komen vaker voor bij adolescenten en zijn meestal niet gevoelig voor antibiotica die bij typische verwekkers gebruikt worden. Ook het zogenaamde ‘klinisch beeld’ verschilt: de aanloop is anders en de longontsteking verloopt meestal milder hoewel bij ouderen of immuungecompromitteerden de infectie razendsnel kan verlopen. Bij legionellapneumonie kan dit in alle leeftijdsgroepen. Virale verwekkers zijn meestal een influenzavirussoort, het respiratoir syncytieel virus of een adenovirus. Hoewel de pneumonie meestal niet ernstig verloopt, wordt de long wel tijdelijk verzwakt, waardoor deze gekoloniseerd kan raken met bacteriën en er een zogenaamde bacteriële superinfectie kan ontstaan.
(Bron: Fijne dag)