Longkankerpatiënt in de klas moet scholieren van roken afhouden
AMSTERDAM - In een nieuwe campagne tegen roken worden (vooral vmbo-) brugklassers onder meer geconfronteerd met een longkankerpatiënt. Muisstil is het als Anne Marie van Veen het woord neemt. ‘Ik ben 46 jaar, moeder van vier kinderen. Ik ben hier om jullie te vertellen dat ik heel erg ziek ben.’ Ze oogt kwetsbaar in haar felrode kleding. Met schrale stem zegt ze dat ze de 50 waarschijnlijk niet zal halen en dat ze haar kinderen niet meer zal zien opgroeien. ‘Ik ben al blij dat ik hier nog zit.’ Van Veen is naar Voxklassen, een middelbare school in Amsterdam-Noord, gekomen om leerlingen te wijzen op de risico’s van het roken. Met zichzelf als het beste argument om er nooit aan te beginnen. Tientallen brugklassers hangen aan haar lippen als ze haar medische lijdensweg schetst. Die begon vijf jaar geleden met de diagnose longkanker.
Het optreden van Van Veen maakt deel uit van een onderwijsprogramma voor jongeren die – gezien hun leeftijd – waarschijnlijk nog niet roken, maar wel blootstaan aan de verleiding van de sigaret. Van Veen deed eerder een vergeefse poging tabaksproducenten in Nederland te laten vervolgen wegens poging tot moord en mishandeling. Vandaag zet ze haar slinkende krachten in om scholieren te behoeden voor wat haar is overkomen.
‘Kinderen worden geconfronteerd met iets wat erg is vanuit de gedachte dat ze daardoor aangemoedigd zullen worden het juiste gedrag te kiezen’, zegt Carel Jansen, emeritus hoogleraar communicatie en informatie aan de Rijksuniversiteit Groningen. ‘Ik kan me voorstellen dat kinderen geëmotioneerd raken als iemand van vlees en bloed dit soort dingen vertelt.’ Het is niet de bedoeling om de leerlingen bang te maken, onderstreept een woordvoerster van de school.
Anne Marie van Veen was 15 toen ze haar eerste sigaret opstak. Die vond ze meteen ‘super lekker’. Belindamenthol, met zo’n mooie blonde vrouw op het pakje. Vierentwintig jaar heeft ze gerookt, slechts onderbroken door drie zwangerschappen. Bij het vierde kind, haar jongste dochter, lukte stoppen niet meer. ‘Daar voel ik mij nog steeds erg schuldig over, terwijl ik weet dat het niet mijn schuld is dat ik gerookt heb.’ Het is de schuld van de tabaksindustrie, zegt ze. Die maakt mensen bewust verslaafd. ‘Toen ik rookte, hoorde ik natuurlijk ook verhalen over mensen die kanker kregen. Dan dacht ik: morgen ga ik stoppen, maar dat lukte niet. De verslaving is zo erg dat je niet kunt stoppen.’ ‘Frisse longen’ is een project van Voxklassen in samenwerking met Sjaak Neefjes, hoogleraar chemische immunologie bij het LUMC in Leiden en verbonden aan onderzoeksinstituut Oncode, en Wanda de Kanter, longarts bij het Antoni van Leeuwenhoek en activist tegen de tabaksindustrie. De initiatiefnemers willen met hun voorlichting verder gaan dan jongeren alleen maar inpeperen dat roken zo gevaarlijk is. De Kanter: ‘We willen de toekomst dichterbij halen door pubers, die gewoonlijk niet ver vooruit kijken, te laten zien dat je na 20, 30 jaar roken kunt doodgaan aan longkanker. Maar we laten ook zien dat je als kind doelwit bent van de tabaksindustrie. En we willen jongeren leren hoe je, je kunt wapenen tegen de druk van een groep om te gaan roken.’
(Volkskrant)