Galbulten (netelroos): symptomen, oorzaak en behandeling

Bij galbulten ontstaan er in korte tijd een hevig jeukende huiduitslag. Galbulten dienen zich vaak aan met rode vlekjes die daarna kunnen overgaan in verdikte bleke plekken, welke later kunnen samenvloeien tot grotere vlakke plakkaten (zie foto). De plekken kunnen ook vrij snel weer wegtrekken, meestal binnen enkele uren. Er zijn veel mogelijke oorzaken van galbulten. Er wordt bij galbulten door bepaalde prikkels een ontstekingsreactie opgeroepen. Galbulten kunnen ontstaan in reactie op bepaald voedsel, medicijnen (bijvoorbeeld een antibioticum), insectenbeten, brandnetels, cosmetica, kou, warmte, spanning/stress of inspanning.

Wat zijn galbulten?

Galbulten, ook bekend als netelroos of urticaria, is een vaak voorkomende en meestal slechts tijdelijk actieve huidaandoening, waarbij er hevig jeukende bultjes en verhevenheden ontstaan die variëren in grootte en overal op de huid kunnen optreden. . De kleine of grote bultjes kunnen conflueren of samensmelten tot grote ‘kwaddels’, met eromheen vaak een witte ring. Galbulten steken snel de kop op, meestal binnen een half uur. Ze trekken daarna binnen 12 tot 24 uur weg. Veel mensen hebben vooral ‘s avonds last van galbulten, die dan tegen de ochtend weer zijn opgelost. Naast acute urticaria, welke minder duurt dan zes weken, bestaat er chronische urticaria, welke langer duurt dan zes weken. Galbulten komen op elke leeftijd voor, dus zowel bij kinderen als volwassenen. Zowel mannen als vrouwen kunnen er last van krijgen.

Hoe ontstaan galbulten?

Het stofje histamine dat aanwezig is in bepaalde cellen in de huid, speelt een belangrijke rol bij het ontstaan van galbulten. Prikkels kunnen ervoor zorgen dat histamine vrijkomt uit de cellen. Dit geeft jeuk. De jeukende huiduitslag wordt veroorzaakt door kleine hoeveelheden vocht die weglekken uit de bloedvaten net onder de oppervlakte van de huid. Ook ontstaat hierdoor zwelling. Oorzaken hiervan zijn onder andere reacties op bacteriën, gisten (Candida), virussen (hepatitis B, Pfeiffer of klierkoorts, vanwege opgezette klieren), parasieten, voedsel (zoals vis en garnalen en eieren), medicijnen, insectenbeten, brandnetels, cosmetica, kou, warmte of inspanning, terwijl dat helemaal niet nodig is. Bij het overgrote deel van de patiënten wordt nooit een oorzaak gevonden. Er ontstaan heftige jeukende plekken ter grootte van een speldenknop tot een munt. Het gaat om plekken die in het midden vaak wat bleker zijn. Galbulten kennen geen voorkeurslocaties. De plekken komen even vaak voor op armen, benen, romp en in het gelaat. Bij mensen die gevoelig zijn voor lokale druk, zullen de galbulten veelal voorkomen op de drukplaatsen van kleding en bij contact-urticaria zijn de handen en het gezicht meestal betrokken.

Hoe wordt gesteld?

de

diagnose

Galbulten zijn gemakkelijk te herkennen, waardoor de diagnose veelal ‘op het oog’ gesteld wordt. Door middel van een vraaggesprek kan gezocht worden naar een of meer van de bekende mogelijke oorzaken van galbulten. Als er een uitlokkende factor is gevonden, kan bekeken worden hoe deze vermeden kan worden. Doordat er talloze oorzaken zijn, zal de huisarts veelal gebruikmaken van een vragenlijst die je vervolgens zelf thuis invult en daarna met de huisarts wordt besproken. Soms is verder onderzoek geïndiceerd, bijvoorbeeld bloedonderzoek, bacteriekweken en/of allergietesten. Alleen bij hardnekkige urticaria zal men hiertoe overgaan. (mens-en-gezondheid/Foto:

Gezondheidsnet)