Europa heeft net de heetste juni ooit gemeten achter de rug
De gemiddelde temperatuur in Europa lag afgelopen maand maar liefst twee graden hoger dan normaal. Dat juni een bijzonder warme maand was, kan je bijna niet zijn ontgaan. Zo maakte ons land veel meer tropische en zomerse dagen door dan we gewend zijn. En tegen het eind van de maand werden in landen als Frankrijk, Duitsland, Zwitserland, Oostenrijk, Tsjechië en het noorden van Spanje en Italië zelfs temperaturen gemeten die tussen de 6 en 10 graden hoger lagen dan gemiddeld in junimaanden in de periode tussen 1986 en 2010 het geval was. Het Europees Centrum voor Weersverwachtingen op de Middellange Termijn (ECMWF) moet nu de maand juni achter de rug is en de balans kan worden opgemaakt dan ook concluderen dat juni 2019 de boeken in gaat als de warmste juni ooit gemeten.
De organisatie baseert zich op data van de Copernicus Climate Change Service (kortweg C3S). C3S publiceert elke maand rapporten over waargenomen veranderingen in oppervlaktetemperaturen en andere klimaatvariabelen. Deze rapporten zijn gebaseerd op analyses die weer gebruikmaken van satellietmetingen en metingen die vanaf weerstations, schepen en vanuit de lucht worden gedaan. Uit de gegevens blijkt dat de gemiddelde temperatuur in de afgelopen maand 2 graden Celsius hoger lag we gemiddeld in de junimaanden tussen 1981 en 2010 zagen. Bovendien blijkt de gemiddelde temperatuur in juni 2019 maar liefst een graad hoger te liggen dan in juni 1999: de junimaand die tot voor kort als recordhouder te boek stond.
Het KNMI maakte begin deze week al bekend dat ook Nederland de warmste junimaand ooit gemeten doormaakte. Met een gemiddelde temperatuur van 18,1 graden Celsius was het net iets warmer dan in de vorige recordbrekende junimaanden van 1976 en 2017 (beiden met een gemiddelde temperatuur van 18 graden Celsius). Ook konden er in De Bilt vier tropische (maximumtemperatuur 30 graden of hoger) en negen zomerse dagen (maximumtemperatuur 25 graden of hoger) worden genoteerd. Dat is aanzienlijk meer dan normaal, oftewel gemiddeld in de junimaanden tussen 1981 en 2010 het geval was. Tussen 1981 en 2010 telden de junimaanden gemiddeld één tropische en vijf zomerse dagen. Ook het aantal zonuren lag met gemiddeld 266 uren zon aanzienlijk hoger dan normaal. Overigens had niet alleen Europa te maken met hoge temperaturen. Ook wereldwijd gezien is de afgelopen maand de warmste junimaand ooit gemeten. De gemiddelde temperatuur lag namelijk net 0,1 graad Celsius hoger dan in juni 2016; de maand die – met dank aan El Niño – tot voor kort de titel ‘warmste juni-maand ooit gemeten’ mocht dragen.
Natuurlijk rijst na zo’n warme junimaand direct de vraag of de uitzonderlijk temperaturen te wijten zijn aan klimaatverandering. Enige voorzichtigheid is daarbij geboden, zo liet klimaatonderzoeker Peter Kuipers Munneke vorige maand al aan Scientias.nl weten. Een paar tropische dagen zijn op zichzelf namelijk geen voorbeeld van klimaatverandering. Anders wordt het echter als ze onderdeel uitmaken van een trend, die gekenmerkt wordt door een toename van tropisch warme dagen. “Het is in Nederland de afgelopen eeuw ongeveer 1,8 graden opgewarmd,” aldus Kuipers Munneke. “Dat betekent dat het dag in dag uit 1,8 graden warmer is in ons land dan bij een vergelijkbare weersituatie 100 jaar geleden. En dus is het niet zo gek dat daarmee de kans op een tropische dag (warmer dan 30 graden) snel toeneemt. Dus op die manier is het vaker voorkomen van hitte direct te relateren aan de opwarming van de aarde.” Jean-Noël Thépaut, hoofd van de Copernicus Climate Change Service, kan dat in reactie op de Europese data onderschrijven. “Hoewel deze temperaturen uitzonderlijk waren, verwachten we dit in de toekomst vaker te zullen zien, als gevolg van klimaatverandering.”
(Scientias)