Afrika brandt op dit moment harder dan het Amazonewoud

ANGOLA - Alleen al in Angola en de Democratische Republiek Congo woeden op dit moment 10.000 branden. In vergelijking met de ongeveer 2.000 vuurhaarden in het Amazonewoud in Brazilië is dat dus veel meer. En toch is de situatie niet vergelijkbaar.

Midden in de wereldwijde commotie over het brandende Amazonewoud lanceerde de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA een satellietbeeld van Centraal Afrika. Daaruit bleek dat de situatie in Afrika veel erger is. Twee landen, Angola en de Democratische Republiek Congo, krijgen af te rekenen met vijf keer zo veel bosbranden als het Amazonewoud, dat zich over negen landen uitstrekt. Zambia, Mozambique en Madagascar staan ook in brand.

De Franse president Emmanuel Macron leek als één van de weinigen ook de Afrikaanse problematiek in de gaten te hebben. De verwijten aan het adres van Bolsonaro en de nood aan oplossingen voor het Amazonewoud waren niet de enige onderwerpen die Macron aanhaalde in zijn speech op de G7-top in Biarritz. Hij pleitte daarnaast voor fondsen om de bosbranden in Afrika aan te pakken.

In zowel de Amazone als in Centraal-Afrika is het vuur aangestoken door boeren. Ze branden alles plat, omdat het een goedkope manier is om bepaalde bacteriën en ziektes te verwijderen en de as van de verbrande struiken zorgt voor vruchtbare bodems. Na enkele jaren verliest de ondergrond zijn voedingsstoffen en vertrekken de landbouwers naar een ander gebied om de techniek te herhalen.

Hoewel beide branden het gevolg zijn van oude landbouwtechnieken waarbij vuur gebruikt wordt, mogen we beide fenomenen niet vergelijken volgens experten. Afrikaanse boeren steken de gebieden ‘gecontroleerd’ in brand, stellen ze. Ook zetten ze de vlammen niet in bij gebieden waar veel bomen staan, maar wel bij weides en akkers. Tosi Mpanu Mpanu, Congolese onderhandelaar op de klimaatconferenties van de Verenigde Naties, benadrukt dat de techniek in Centraal Afrika noodzakelijk is voor landbouw. “Het vuur in het Amazonewoud is voornamelijk het gevolg van de opwarming van de Aarde en van de droogte”, aldus Mpanu. Volgens hem zouden 9 op de 10 branden in Afrika zelfs geen schade berokkenen, maar net waarde toevoegen voor de gemeenschap.

“Vuur wordt in Afrika gebruikt om te jagen, om de beste planten voor voedsel of vezels te laten groeien, om reizen makkelijker te maken en ongedierte te bestrijden. Dat is traditioneel en blijft vandaag in veel delen van het continent bestaan”, zegt Peter Moore, brandspecialist bij de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties.

Samen met president Macron sloegen ook heel wat milieuorganisaties alarm, want hoe dan ook wordt een bosbrand niet ervaren als een pluspunt voor de natuur. Ze waarschuwen dat de brandtechnieken bomen doen sneuvelen, de biodiversiteit doet dalen en zorgt voor erosie in de bodem. De Angolese regering countert hen. Ze verwittigen voor mogelijke vergelijkingen tussen hun land en het Amazonewoud, want dat kan leiden tot “desinformatie en dramatisering van de situatie”. “In deze tijd van het jaar en in veel regio’s van ons land zijn er branden door boeren die hun land voorbereiden op het regenseizoen dat voor de deur staat,” zeggen de autoriteiten in een verklaring.

De Congolese president Tshisekedi verwees ook naar de ontbossing in het Congobekken, de tweede grootste bomenpopulatie ter wereld. In zijn land heeft maar tien procent van de inwoners toegang tot elektriciteit en dan is hout een belangrijke energiebron. Kappen is volledig legaal om die reden en grote bedrijven maken daar soms misbruik van.

(HLN)