Chinese maanrover ontdekt mysterieuze ‘gel-achtige substantie’ op de maan
In januari van dit jaar zette maanlander Chang’e 4 voet op de achterzijde van de maan. Een primeur: hoewel er eerder al veel missies naar het oppervlak van de maan zijn ondernomen, leidde nog geen enkele naar de achterkant van onze natuurlijke satelliet. Om dit onontgonnen gebied eens goed te kunnen bestuderen, liet Chang’e 4 kort na aankomst een landertje los: Yutu 2. En die rover is nu op iets opmerkelijks gestuit: een gel-achtige substantie op het maanoppervlak die onderzoekers vooralsnog niet kunnen duiden. Dat heeft de Chinese ruimtevaartorganisatie bekendgemaakt. Beelden van de substantie zijn helaas niet vrijgegeven, maar de Chinezen omschrijven deze als ‘een gel met een mysterieuze glans en afwijkende kleur’.
Yutu 2 ontdekte de substantie terwijl deze zich door de Von Kármán-krater verplaatste en op enkele kleine, jonge kraters stuitte. In één van deze kraters spotten onderzoekers het mysterieuze materiaal dat zowel qua kleur en textuur onmiddellijk opviel. Besloten werd om de koers van Yutu 2 enigszins aan te passen en het materiaal eens van dichterbij te bekijken. Maar ook een nadere inspectie kon niet onthullen wat Yutu 2 nu precies heeft gespot.
En dus blijft het speculeren wat de Chinezen precies hebben gevonden. We vroegen professor Wim van Westrenen, die als geoloog, verbonden aan de Vrije Universiteit Amsterdam, behoorlijk wat onderzoek naar de maan heeft gedaan, wat hij ervan denkt. “Gel-achtig betekent in dit geval niet dat het de zachte substantie heeft van gelei, maar dat het eruit ziet als bevroren gelei, dus met ronde zachte vormen als opgedroogde lijm,” vertelt hij. “Het is jammer dat er geen mooie foto’s van zijn.” Dat maakt het ook lastig om er meer over te zeggen. Maar afgaand op de plek waar de Chinese maanrover de mysterieuze substantie heeft gevonden, durft Van Westrenen wel enigszins te speculeren over wat het precies is. “Het is gevonden in een kleine verse inslagkrater. Ik denk dat het snel afgekoeld gesteente is dat ontstaat bij een meteorietinslag. Het materiaal kan bestaan uit maangesteente, maar misschien ook wat materiaal van de meteoriet zelf. Waarschijnlijk vind je gel-achtige vormen niet in oude kraters, omdat die gel dan weer verpulverd wordt door inslagen van andere hele kleine meteorieten.” Of de theorie van Van Westrenen klopt, zal moeten blijken uit een gedetailleerde analyse van de door Yutu 2 verzamelde data. “Het is een mooie vondst en ik ben benieuwd naar de metingen van de samenstelling.”
Het is niet de eerste keer dat Yutu 2 van zich doet spreken. Eerder dit jaar slaagde deze er vermoedelijk in om materiaal afkomstig uit de maanmantel te analyseren. In een inslagkrater stuitte Yutu 2 op materiaal dat heel anders is dan het oppervlaktemateriaal op de maan. Aangenomen wordt dan ook dat tijdens een inslag materiaal afkomstig uit het bovenste deel van de maanmantel aan het oppervlak is gekomen. De recente ontdekkingen op de maan geven wel aan dat er nog genoeg te ontdekken valt op onze natuurlijke satelliet. En China is dan ook nog niet van plan om de maan met rust te laten. Zo zijn er al heel concrete plannen voor een vervolgmissie: Chang’e 5. Tijdens deze missie wordt niet alleen een lander naar de maan gestuurd, maar het is tevens de bedoeling dat op de maan verzamelde materialen terug naar de aarde worden gebracht voor analyse. Wie hoopt dat daarbij ook wat gel-achtige substanties kunnen worden opgepikt, komt echter bedrogen uit. De Chang’e 5-missie voert namelijk naar de ‘voorkant’ van de maan.
(Scientias)