Oudste steen van de aarde gevonden op de maan

Een 4,1 miljard oude steen die tijdens de Apollo 14-missie werd opgeraapt, blijkt afkomstig te zijn van de aarde – en is ook nog eens de oudste van onze planeet.

In 1971 verzamelden astronauten van de missie Apollo 14 stenen op de maan en namen die mee terug. De maanstenen liggen opgeslagen en worden uitsluitend bestudeerd als onderzoekers iets nieuws willen leren over de geologie van de maan. Die tijd hadden ze zich kunnen besparen – in elk geval bij een van de stenen.

Nieuw onderzoek toont namelijk aan dat deze steen niet op de maan, maar hier op aarde werd gevormd. Het is daarmee ook direct de oudste steen van de aarde, doordat hij op de maan beschermd was tegen de geologische krachten die hier op aarde heersen. De uitzonderlijke vondst is door een internationaal team onderzocht. De steen bestaat uit de mineralen kwarts, veldspaat en zirkoon, die op de maan zeldzaam zijn, maar op aarde veel voorkomen. Dat komt onder andere doordat zirkoon en kwarts in zuurstofrijke omgevingen met een hoge temperatuur en druk worden gevormd. De steen bleek 4 tot 4,1 miljard jaar oud te zijn en is circa 20 kilometer onder het aardoppervlak ontstaan. 128.000 km – legde de steen af om van de aarde op de maan te komen. De reis terug naar de aarde was zeker drie keer zo lang, doordat de maan nu verder weg staat. Door de inslag van een grote planetoïde is hij de ruimte in geslingerd en op de maan beland, die toen op een derde van de huidige afstand van de aarde stond.

Ook op de maan kreeg de steen te maken met een planetoïdeninslag, waardoor hij circa 3,9 miljard jaar geleden deels is gesmolten en diep onder de grond werd begraven. Hier lag hij tot een nieuwe inslag hem 26 miljoen jaar geleden weer aan de oppervlakte bracht.

Bij die inslag ontstond de Cone-krater, waar de astronauten de steen vonden. (WaarMaarRaar/Foto: New

Scientist)