Gistpuistjes: symptomen van rode bultjes en pukkeltjes
Gistpuistjes komen relatief vaak voor. Symptomen van gistpuistjes zijn rode bultjes en puistjes op je voorhoofd, nek, rug of borst. Gistpuistjes of pityrosporum folliculitis is een algemeen voorkomende en hardnekkige ontsteking van de haarzakjes, welke wordt veroorzaakt door ‘normale’ huidgisten: Malassezia furfur (ook nog wel bekend onder de oude naam: Pityrosporum ovale). Hierdoor ontstaan jeukende kleine pukkeltjes, vooral op het voorhoofd, langs de haargrens en in de kaaklijn en nek, alsook op de rug en op de borst (decolleté).
Wat zijn gistpuistjes?
De medische benaming van gistpuistje is ‘pityrosporum folliculitis’. Folliculitis betekent: ‘ontstoken follikels’ en follikels zijn ‘haarzakjes’. Gistpuistjes is een huidaandoening waarbij er haarfollikels of haarzakjes ontstoken raken als gevolg van de overgroei van normale huidgisten. Gist is vooral aanwezig in haarzakjes die veel talg produceren. Deze plekken zijn: in het gelaat, en op schouders, borst en rug. Bij deze huidaandoening ontstaan er (soms uitgebreide) rode bultjes en puistjes.
Oorzaak en risicofactoren
De puistjes en bultjes ontstaan door ontsteking van de haarzakjes, die door de gist Malassezia furfur wordt veroorzaakt. Bij iedereen komt deze gist voor in haarzakjes op de borst, rug en het gelaat. Alleen bij overgroei zorgt het voor problemen, zoals de kenmerkende jeukende puistjes. De precieze oorzaak van deze overgroei is anno 2018 nog niet volledig opgehelderd.
Wie krijgt het?
Gistpuistjes wordt het meest gezien bij adolescente en jongvolwassen mannen die in vochtige klimaten leven. Predisponerende factoren zijn onder meer immunosuppressie, corticosteroïdtherapie en diabetes. Het gaat om puistjes en pukkeltjes ter grootte van speldenknoppen. Voorkeurslocaties zijn het voorhoofd, langs de haargrens en in de kaaklijn en nek, alsook op de rug en op de borst. Het komt af en toe voor in andere gebieden, waaronder de bovenarmen. Het kan gepaard gaan met jeuk en krabeffecten. Gistpuistjes kan in combinatie met gewone acne of acne tarda voorkomen. In dat geval is het lastig vast te stellen wat de belangrijkste component is.
Behandeling van gistpuistjes
De belangrijkste maatregel is om eventuele uitlokkende factoren aan te pakken door bijvoorbeeld vette crème en te warme kleding te vermijden. Veelal zal de arts je een anti-gistmiddel voorschrijven zoals ketoconazol crème. Ketoconazol is een antischimmelmiddel. Eventueel krijg je tabletten (ketoconazol of itroconazol).
Deze middelen pakken het gist van binnenuit aan. Je kunt daarnaast dagelijks de huid reinigen met een milde cleanser, welke de huid reinigt zonder de barrièrefunctie van de huid te verstoren. Met behulp van een crème met kalmerende ingrediënten en barrière-herstellende ingredienten, zoals niacinamide (wat zorgt voor de aanmaak van zogenaamde ceramiden en vrije vetzuren), kun je ervoor zorgen dat je huid tot rust komt en kan herstellen.
(mens en gezondheid)