Steenpuist: symptomen, oorzaak en behandeling van furunkel
Een steenpuist of furunkel is een huidinfectie die in veel gevallen veroorzaakt wordt door een bacterie. Er ontstaat een aanvankelijk jeukende, later pijnlijke, rode en warme bult rond een haarwortel. De bult zwelt allengs op en er ontstaat onderhuids een flinke hoeveelheid pus. Deze pus vloeit af als de puist opengaat. Steenpuisten zijn zeer besmettelijk; de pus zit vol bacteriën. Steenpuisten komen vooral voor in nek, lies, borst, gezicht en billen. Steenpuisten kunnen voorkomen worden door een goede lichamelijke hygiëne, voldoende weerstand op te bouwen door regelmatig voldoende slaap te nemen en gezond te eten, en -niet onbelangrijk- door het vermijden van broeiplekken en wrijving door los zittende en ademende kleding te dragen. Een steenpuist moet je niet proberen te verwijderen door de steenpuist uit te knijpen. Een steenpuist nooit uitknijpen! Laat de steenpuist rijpen en uit zichzelf openbarsten. Gebruik ook geen trekzalf bij een steenpuist.
Wanneer de huisarts raadplegen?
Bij steenpuisten in neus of oor of bij een karbunkel, doet de persoon er verstandig aan bij de huisarts langs te gaan. In deze gevallen is er een grotere kans op verspreiding van de bacteriën in de bloedbaan. Bij veelvuldige recidief is het ook raadzaam bij de huisarts langs te gaan.
Onderzoek en diagnose
De huisarts zal waarschijnlijk de diagnose steenpuist of karbunkel à vue stellen. Hij of zij kan zo nodig een monster van de pus naar een laboratorium te sturen ter onderzoek. Dit kan nodig zijn in geval van terugkerende infecties of bij een infectie die niet op de standaardbehandeling heeft gereageerd. Veel soorten bacteriën die steenpuisten veroorzaken, zijn resistent geworden tegen bepaalde soorten antibiotica. Dus laboratoriumtesten kunnen helpen bepalen welk type antibioticum geïndiceerd is.
Verwijderen en behandelen van een steenpuist
Hoe kun je een steenpuist verwijderen of behandelen? Soms verdwijnen steenpuisten spontaan na een periode van jeuk en lichte pijn. In veel gevallen echter barsten ze open, waarna de pus eruit loopt. Laat de steenpuist ‘rijpen’. Dit ‘rijpingsproces’ kan worden bespoedigd door hete kompressen aan te brengen op de steenpuist.
Algemene adviezen
Een steenpuist uitknijpen is geen goed idee. Knijp de puist niet uit; dit zal de ontsteking alleen maar verergeren en de infectie kan zich hierdoor verspreiden. Hoe kun je wel op een veilige en goede methode de steenpuist weghalen? Je moet zo veel mogelijk van de steenpuist afblijven om verspreiding van de bacterie te voorkomen en de steenpuist volledig rijp te laten worden. Dek de steenpuist af met een gaasje om verdere besmetting te voorkomen en was regelmatig de handen met water en zeep. Houd het gebied rondom de steenpuist heel goed schoon met water en zeep. Zorg voor een goede lichamelijke hygiëne en voldoende weerstand. Vermijd broeiplekken, draag luchtige kleding die niet schuurt of knelt.
De rijping van de steenpuist kan desgewenst versneld worden door een warm kompres op het ontstoken gebied aan te brengen, bijvoorbeeld een in warm water gedrenkte schone doek of een pluk verbandwatten. Dit helpt tevens tegen de pijn. (mens en gezondheid / Foto:Huidziekten.nl)