Steeds meer landen verbieden de e-sigaret – met reden

Met recente beslissingen van de VS en India stijgt het aantal landen dat maatregelen neemt tegen de e-sigaret. Terecht, schrijven Lorraine Martin en James Reihill van de Queen’s University Belfast. Want steeds meer wetenschappelijk onderzoek toont aan dat het geen veilig alternatief is voor de traditionele sigaret.

Het Witte Huis kondigde onlangs plannen aan om esigaretten met een smaakje te verbieden, behalve die met tabaksmaak. Het is een reactie op het groeiende aantal leerlingen en studenten die verleid worden door de elektronische sigaret.

Enkele dagen later keurde de Indiase regering een noodwet goed die de productie, import en verkoop van e-sigaretten verbiedt. Nu al twintig landen, vooral in Zuid-Amerika, het Midden-Oosten en ZuidoostAzië hebben de verkoop van e-sigaretten verboden. Sommige landen verbieden zelfs het bezit van de elektronische sigaret. Thailand heeft de striktste wet, terwijl ook landen als Australië, Canada en Noorwegen maatregelen nemen.

Uit onderzoek blijkt dat esigaretten gebruikers kunnen helpen om te stoppen met roken en zo hun gezondheid ten goede kunnen komen. Maar daar tegenover staat dat jongere mensen die nog nooit een traditionele sigaret hebben gerookt steeds vaker verleid worden door de e-sigaretten. Die bieden tot 1.500 smaakjes, waaronder kauwgum en snoep. Uit een onderzoek onder Amerikaanse jongeren tussen twaalf en zeventien jaar oud blijkt dat 81 procent van de vapende jongeren begon met een product met een smaakje en dat ze vapen omdat e-sigaretten “smaakjes hebben die ze lekker vinden.” Het gebruik neemt snel toe. In de VS steeg het gebruik onder jongeren tussen 2017 en 2018 met 78 procent, tot 3,6 miljoen scholieren. In GrootBrittannië gebruikt nu 1,6 procent van de elf- tot achttienjarigen de elektronische sigaret – in 2015 was dat nog 0,5 procent.

Door het erg verslavende karakter van nicotine bestaat het risico dat ze overschakelen op traditionele sigaretten. Sommige gezondheidsexperts noemen vaping nu al een “gateway drug”, die de deur opent naar roken.

Schadelijke enzymen

Esigaretten creëren een aerosol door een complexe mengeling van chemicaliën te verhitten, die onder meer oliën, smaakstoffen en nicotine bevat. De fijne partikels die in de rook vrijkomen zijn vergelijkbaar qua afmetingen en concentratie met tabaksrook en kunnen diep in de longen binnendringen. Verschillende van de chemicaliën zijn er schadelijk voor de longcellen, maar het is moeilijk om daar onderzoek naar te doen, omdat elk product erg verschillend reageert en de uiteindelijke samenstelling afhangt van de temperatuur van het apparaat waarmee de damp wordt verhit.

Onderzoekers hebben vastgesteld dat de damp de luchtwegen irriteert, leidt tot een grotere productie van slijm en tot een toename van proteasen – enzymen die het weefsel schaden. Hoge concentraties van proteasen kunnen gevoelig longweefsel vernietigen en de functie van de longen verminderen. De schade die daardoor aan de longen ontstaat is onomkeerbaar en kan over een langere periode leiden tot ernstige longaandoeningen. Voor wie al lijdt aan een chronische longziekte, zoals COPD of astma, blijkt dat vaping de symptomen van die aandoening ernstiger kan maken.

Een andere studie wijst erop dat proteasen gestimuleerd worden door het gebruik van e-sigaretten. De rook werd gemaakt met verschillende merken van e-sigaretten en vervolgens gebruikt om geisoleerde witte bloedcellen te behandelen in het lab. Daarbij bleek dat ze dezelfde reactie vertoonden als bij blootstelling aan conventionele sigarettenrook. De toename werd ook vastgesteld bij e-sigaretten die nicotinevrij waren, wat erop lijkt te wijzen dat andere componenten in de chemische samenstelling verantwoordelijk zijn.

Een recente studie in het American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine onderzocht de effecten van chronisch gebruik van e-sigaretten op markers van longschade. Daaruit bleek dat proteasen die in verband gebracht worden met weefselschade toenamen bij zowel rokers als vapers, in vergelijking met niet-rokers.

Moeilijk te onderzoeken

Het grote probleem met onderzoeken naar de potentiële schade van e-sigaretten is de brede waaier aan producten, apparaten en smaakstoffen, die het onmogelijk maakt om een “gestandaardiseerde blootstelling” te creëren.

Uit een rapport van de Amerikaanse overheid blijkt dat 97 procent van de jonge vapers recent een product had gebruikt met een smaakje. Individuele e-sigaretten bevatten meer dan zes smaakstoffen. De meest zoete varianten hebben een aanzienlijk hoger aantal componenten. Een onderzoek naar van 166 e-sigaretten toonde aan dat een op vijf (21 procent) chemicaliën bevat die toxisch kunnen zijn voor de luchtwegen, zoals benzylalcohol, benzaldehyde en vanilline. Ook verschillende andere toxische chemicaliën werden gevonden, naast meetbare niveaus van zogenaamde TSNA’s – een belangrijke groep kankerverwekkende stoffen in tabaksproducten – in 70 procent van de geteste producten. Maar de effecten van het inhaleren van die complexe mix van chemicaliën zal erg moeilijk wetenschappelijk vast te stellen zijn.

Toch doen recente onderzoeken naar overlijdens die geassocieerd worden met vaping in de VS de bezorgdheid toenemen. Zo meldt het Centers for Disease Control een toenemend aantal gevallen (530 in 38 staten) van een mysterieuze lipoïd-longontsteking (vet in de longen), die vooral voorkomt bij jonge mannen die vapen. De aandoening wordt in verband gebracht met acht overlijdens. De wetenschappelijke kennis tot nog toe wijst erop dat vaping geen veilig alternatief is voor conventioneel roken. Die vaststelling, gekoppeld aan de zorgwekkende trend van jonge niet-rokers die aangetrokken worden door vaping, doet de vrees toenemen voor een nieuwe generatie die lijdt aan chronische longziekten. (DeWereldMorgen)