Premier Irak komt met hervormingsplan na protestnacht met achttien doden

IRAK - Zeker achttien mensen hebben in de nacht van zaterdag op zondag het leven verloren tijdens botsingen tussen antiregeringsdemonstranten en de veiligheidsdiensten in de Iraakse hoofdstad Bagdad. De Iraakse regering probeert de publieke woede over corruptie en de hoge werkloosheid te temperen met een nieuw hervormingsplan. Het aantal slachtoffers van de nachtelijke protesten werd gemeld door de politie en medische functionarissen. Sinds het begin van de protesten, afgelopen dinsdag, zijn bijna honderd mensen om het leven gekomen, onder wie acht leden van de veiligheidsdiensten. Zo’n vierduizend mensen zijn gewond geraakt. Er wordt niet alleen gedemonstreerd in de hoofdstad. Ook in andere steden, voornamelijk in het zuiden van het land, gingen duizenden mensen de straat op. De Iraakse regering werd verrast door de felheid en omvang van de demonstraties.

Secretaris-generaal António Guterres van de VN heeft de regering en de demonstranten opgeroepen om met elkaar in gesprek te gaan. Ook zijn speciale Irak-gezant, de Nederlandse oud-minister Jeanine Hennis, sloot zich bij die boodschap aan. “Vijf dagen met berichten over doden en verwondingen: ‘dit moet stoppen. Ik roep alle partijen op te pauzeren en te reflecteren’. Zij die verantwoordelijk zijn voor het geweld moeten daarvoor worden berecht”, schreef zij op Twitter.

De Iraakse premier Adel Abdul Mahdi presenteerde gisteren een plan met zeventien punten om de spanningen te verminderen. Dat was het resultaat van een noodbijeenkomst van zijn kabinet zaterdagavond.

“Te midden van dit alles, zweer ik op God dat mijn enige zorg de slachtoffers betreft”, zei Mahdi volgens de Iraakse staatstelevisie tijdens het kabinetsberaad.

Het plan omvat onder meer de bouw van gesubsidieerde woningen en trainingsprogramma’s voor werklozen en een microkredietprogramma voor jongeren zonder baan. De familieleden van demonstranten die zijn omgekomen bij het geweld van afgelopen week, krijgen uitkeringen en zorg die normaal voorbehouden zijn aan de families van gesneuvelde soldaten en politieagenten. De veiligheidssituatie in Irak is verbeterd sinds de terroristische groepering Islamitische Staat haar laatste Iraakse grondgebied verloor, nu twee jaar geleden. Vernietigde infrastructuur is echter nog niet herbouwd, er heeft een wildgroei van corruptie plaatsgevonden en de werkloosheid is torenhoog, vooral onder Iraakse jongeren. De demonstranten lijken geen deel uit te maken van een specifieke politieke beweging en hebben geen leiders. Dat maakt het moeilijker voor de regering in Bagdad om grip te krijgen op de protesten. De invloedrijke geestelijke Moqtada al Sadr, wiens partij een groot deel van het parlement in handen heeft, eiste vrijdag dat premier Mahdi en zijn regering opstappen. De regeringspartijen, die de Iraakse politiek domineren sinds een door de VS geleide invasie in 2003 een einde maakte aan het bewind van dictator Saddam Hoessein, staan daar vooralsnog niet voor open.

(NU)