Johnson benadrukt dat VK op 31 oktober EU verlaat, ook zonder deal

VERENIGD KONINKRIJK - De Britse premier Boris Johnson heeft in een ingezonden artikel in twee Britse ochtendkranten gisteren opnieuw benadrukt dat het Verenigd Koninkrijk (VK) op 31 oktober uit de EU stapt, ook zonder nieuwe uittredingsovereenkomst. Hoe Johnson dat wil waarmaken, terwijl het Britse parlement een ‘no deal-Brexit’ heeft verboden, blijft onduidelijk.

Britse voorstellen voor Ierse grenskwestie na Brexit: Noord-Ierland stapt na een korte transitieperiode in 2021 samen met de rest van het VK uit de Europese douane-unie Het blijft wel in de Europese interne markt en zal zich houden aan EU-wetgeving voor goederen

Er komen zo weinig mogelijk fysieke douanechecks op en nabij de grens, dankzij niet nader omschreven technologische oplossingen

Het Noord-Ierse parlement moet de regeling goedkeuren en mag daarna elke vier jaar besluiten of die in stand blijft. “We pakken onze koffers in en lopen op 31 oktober naar buiten”, schreef de premier. “De enige vraag is of Brussel ons vrolijk uitzwaait met een deal die voor beide kanten acceptabel is, of dat we worden gedwongen onze eigen richting te kiezen.”

De boodschap van Johnson werd geëchood door Brexitstaatssecretaris Stephen Barclay. “Wij zetten geen stap achteruit”, zei hij tegen de EU en Britse oppositieparlementariërs.

Later op de dag liet Barclay in een interview met de BBC weten dat de Britse regering mogelijk toch bereid is wat op te schuiven. De Britse voorstellen voor een herzien uittredingsakkoord bevatten een mechanisme om het Noord-Ierse regioparlement een beslissende stem over de voorziene transitieregeling op het Ierse eiland te geven. “Als deel van de intensieve onderhandelingen zouden we daar naar kunnen kijken en dat kunnen bespreken”, aldus de Brexit-staatssecretaris.

Het goedkeuringsmechanisme maakt deel uit van de plannen die de Britse premier afgelopen woensdag presenteerde, die de basis moeten vormen voor nieuwe gesprekken met de EU. Johnson noemde zijn voorzet ‘eerlijk en verstandig’, stelde dat die het laatste Britse aanbod vormt en riep de EU op tot ‘flexibiliteit’.

“Ik zeg tegen onze Europese vrienden: ‘maak gebruik van de kans die ons nieuwe voorstel biedt’. Voeg u bij ons aan de onderhandelingstafel in de geest van compromis en samenwerking”, schreef hij in zijn krantenstuk.

Brussel noemt de voorstellen ontoereikend en roept de Britten op tot ‘fundamentele aanpassingen’. De Letse premier Krisjanis Karins zei zondag tegen de BBC dat de deze ‘deal of geen deal’-opstelling van het VK de onderhandelingen bemoeilijkt. Er is nog weinig tijd om een nieuwe uittredingsovereenkomst rond te krijgen. Het laatst mogelijke moment waarop dat kan gebeuren is de top van de Europese Raad op 17 en 18 oktober.

De Britse premier besteedde in zijn brief aan de kranten geen aandacht aan de vraag hoe hij een ‘no deal-Brexit’ wil realiseren zonder de wet te verbreken. Het Britse parlement nam vorige maand de wet-Benn aan, die het Johnson verbiedt het VK eind oktober zonder uittredingsovereenkomst te laten uittreden, tenzij hij daar expliciete parlementaire toestemming voor krijgt. Als dat niet het geval is, moet de premier opnieuw uitstel aanvragen, dit keer tot eind januari 2020. Documenten die afgelopen vrijdag door de regering werden ingediend bij het Schotse Hooggerechtshof in Edinburgh vermelden dat het Britse kabinet van plan is zich aan de wet te houden, maar dat is niet de boodschap die publiekelijk door Johnson en de zijnen wordt uitgedragen. In theorie zijn er een aantal manieren waarop de premier de wet-Benn kan omzeilen. Zo zou hij een andere EUlidstaat kunnen vragen een veto uit te spreken over een nieuwe verlenging van de Brexit-termijn. Hongarije wordt in die context vaak genoemd.

Deskundigen achten het echter onwaarschijnlijk dat de eurosceptische Hongaarse premier Viktor Órban zijn medewerking zou verlenen. Binnenkort wordt er in Brussel onderhandeld over het langetermijnbudget van de EU, en Hongarije aast op miljarden euro’s aan Europese steunfondsen.

(NU)