Hoe kun je koorts meten?
Wanneer spreek je van koorts, wanneer van verhoging? Maakt het uit hoe of waar ik de koorts meet? En hoe zit dat met kinderen? Ja, het maakt een verschil hoe en waar je de temperatuur meet in het lichaam. Lees goed hoe je correct de temperatuur opmeet en wanneer je wel of wanneer je niet van koorts spreekt.
Verhoging of koorts? Koorts meten met een
fopspeen
De mens heeft een normale lichaamstemperatuur die ligt tussen 36 en 37 graden Celsius. Afgekort tot 36 tot 37°C. Tot en met 38°C spreekt men van verhoging en zodra de temperatuur boven de 38°C stijgt, spreekt men van koorts.
Het verhogen van de temperatuur is een normale reactie van het lichaam op bijvoorbeeld een besmetting met ziektekiemen. Door de hogere lichaamstemperatuur (de koorts), kan het afweersysteem harder werken om de kiemen beter bestrijden. Jonge kinderen ondervinden veel last van koorts, omdat de hoge temperatuur teveel energie eist van het kleine lichaam en te veel risico geeft op uitdroging. Daarom zal meestal aangeraden worden een koortswerend middel te geven aan kinderen bij koorts vanaf 38,5°C.
Koorts meten onder de arm
Een digitale thermometer of kwikthermometer kan in de okselplooi gestoken worden. Hou de punt van de thermometer in het midden van de okselplooi en dicht tegen het lichaam aangedrukt. Wacht bij een digitale thermometer op het biepsignaal. Een kwikthermometer moet je ‘afslaan’ tot het kwik voldoende gezakt is in de thermometer. Laat een kwikthermometer enkele minuten in de okselplooi zitten zodat het kwik kan stijgen tot het de lichaamstemperatuur van de patiënt heeft aangenomen.
Omdat de okselplooi enkel een oppervlakkige meting van de temperatuur geeft, wordt de echte lichaamstemperatuur onderschat. Tel daarom 0,5°C bij de meting om de echte temperatuur te kennen. Deze meting noemen we axillaire meting.
Koorts meten onder de tong
Onder de tong wordt de precieze temperatuur van het lichaam opgemeten. Hou hiervoor de punt van de kwikthermometer of digitale thermometer diep onder de tong. Hou de thermometer voldoende lang onder de tong, meestal enkele minuten. Zorg ervoor niet op de thermometer te bijten. Meet daarom nooit met een kwikthermometer onder tong bij kinderen ! Er zijn fopspeentjes (tutters) verkrijgbaar met een ingebouwde thermometer. Door te tutteren wordt de temperatuur van de baby opgemeten. Je kan dit gemakkelijk aflezen op de buitenkant van de fopspeen. Ook hier wordt een precieze temperatuur weergegeven.
Koorts meten op de huid
Een snelle meting kan gebeuren door digitale huidthermometers. Door eenvoudig het toestel tegen de zijkant van het voorhoofd (de slaap) te drukken wordt de temperatuur gemeten. De thermometer meet de temperatuur van het bloed dat door een groot bloedvat in de slaap loopt. Deze metingen zijn meestal niet zo accuraat (dus vaak foutief) omdat het voorhoofd makkelijk kan afkoelen door zweten of koude, maar ook makkelijk kan opwarmen door inspanningen, de zon of een muts.
Koorts meten in het oor
De oorthermometer meet snel de temperatuur in het oorkanaal. Vaak wordt de temperatuur echter niet correct gemeten, zodat de temperatuur gemakkelijk onderschat wordt. Voor een juiste meting trek je eerst de oorschelp naar boven om het oorkanaal recht te trekken, steek vervolgens de thermometer in het oor voor de meting. Richt de thermometer naar het oog van de andere zijde. Men moet immers de temperatuur meten die van het trommelvlies straalt.
Koorts meten rectaal
Bij kleine kinderen (zeker tot 3 jaar), maar ook bij volwassenen kan de temperatuur rectaal genomen worden. Breng daarvoor de kwikthermometer of digitale thermometer een centimeter diep in de anus. Omdat de sluitspier van de anus vaak samentrekt als reactie op de thermometer, kan er door de wrijving een verhoging van de temperatuur ontstaan. Meestal dient een halve graad afgetrokken te worden van de meting om de juiste temperatuur te kennen.