Vlees en kaas even slecht als roken voor vijftigers?
Nieuw onderzoek suggereert voorzichtig dat het eten van voedsel rijk aan dierlijke eiwitten bijvoorbeeld kaas en vlees op bepaalde momenten in het leven net zo slecht is voor een mens als roken. De onderzoekers baseren hun conclusie op een onderzoek onder een grote groep mensen die ze bijna twintig jaar volgden.
Dat schrijven onderzoekers in het blad Cell Metabolism nadat ze meer dan 6000 mensen boven de vijftig gedurende bijna twintig jaar volgden. Uit het onderzoek blijkt dat mensen die veel dierlijke eiwitten aten een 74 procent grotere kans hadden om binnen die periode van twintig jaar te sterven dan mensen die weinig dierlijke eiwitten naar binnen werkten. Mensen die een eiwitrijk dieet hadden, bleken bovendien een vier keer grotere kans te hebben om aan kanker te sterven dan mensen die een eiwitarm dieet volgden. Daarmee vergroot een eiwitrijk dieet de kans op kanker ongeveer net zo sterk als roken dat doet.
Het onderzoek is de eerste studie die duidelijk laat zien dat er een verband is tussen het consumeren van veel dierlijke eiwitten en de sterftekans. Maar het onderzoek brengt daar ook een nuance in aan. Ze stellen dat wat op een bepaald moment in het leven (in dit geval op middelbare leeftijd) slecht is voor een mens op andere momenten misschien minder slecht of zelfs goed is. Eiwitten controleren het groeihormoon IGF-I. Dit hormoon helpt ons lichaam groeien, maar wordt ook in verband gebracht met vatbaarheid voor kanker. Na het 65ste levensjaar neemt het groeihormoon af, waardoor onder meer spieren aan kracht inleveren. Dit onderzoek toont aan dat een eiwitrijk dieet op middelbare leeftijd schadelijk kan zijn, maar oudere volwassen kunnen juist weer baat hebben bij eiwitten: 65-plussers die een dieet met veel eiwitten hadden, waren minder vatbaar voor ziekten. “Dit onderzoek toont aan dat een dieet met weinig eiwitten op middelbare leeftijd heel nuttig is voor het voorkomen van kanker”, vat onderzoeker Eileen Crimmins samen. “Maar we stellen ook dat het op hogere leeftijd belangrijk kan zijn om een dieet met weinig eiwitten te vermijden en zo een gezond gewicht te behouden en te voorkomen dat je verzwakt.”
Overigens is niet alleen een dieet heel rijk aan eiwitten schadelijk voor mensen op middelbare leeftijd. Ook een dieet met een matige hoeveelheid eiwitten (dat wil zeggen dat tien tot negentien procent van de dagelijkse hoeveelheid calorieën bestaat uit eiwitten, waarvan tweederde dierlijk is) was slecht voor de gezondheid. Mensen die een gematigd eiwitrijk dieet hadden, bleken nog steeds een drie keer grotere kans te hebben om aan kanker te sterven dan mensen die op middelbare leeftijd een dieet met weinig eiwitten volgden. Eiwitten verkregen uit planten (bijvoorbeeld bonen) bleken niet zo’n schadelijke invloed te hebben als dierlijke eiwitten. Bovendien stellen onderzoekers vast dat het echt de eiwitten zijn die schadelijk zijn en dus niet de hoeveelheid vet of koolhydraten die met een eiwitrijk dieet gepaard kan gaan.
Toch is het wel de moeite waard om een dieet rijk aan eiwitten om te toveren tot een dieet met een gematigde hoeveelheid eiwitten: het verkleint de kans op een vroegtijdige dood met 21 procent. Maar wie zijn dieet wil aanpassen, doet er goed aan daarbij voorzichtig te zijn. “Beperk je eiwitconsumptie niet te sterk, want je kunt heel snel ondervoed raken”, waarschuwt onderzoeker Valter Longo. De onderzoekers vulden hun studie aan met experimenten met onder meer muizen. Uit dat onderzoek blijkt dat muizen die een eiwitarm dieet volgden minder vaak kanker kregen. En wanneer ze kanker kregen, waren hun tumoren aan het eind van de studieperiode (die twee maanden duurde) gemiddeld 45 procent kleiner dan de tumoren van muizen die een eiwitrijk dieet volgden. “Bijna iedereen zal op een bepaald moment kankercellen of een voorstadium daarvan gaan ontwikkelen. De vraag is: zet het door? En nu blijkt dat één van de bepalende factoren de eiwit-inname is.”
(Scientias)