Mummies onthullen dat hartziekten geen modern verschijnsel zijn

Een hoog cholesterolgehalte: het is een verschijnsel waar menig persoon tegenwoordig mee te maken krijgt. Door een hoog cholesterol kunnen de bloedvaten vernauwen. En dit vergroot de kans op hart- en vaatziekten. Maar wie denkt dat dit een modern kwaaltje is, heeft het mis. “Het blijkt al een lang bestaand probleem te zijn”, concludeert onderzoeksleider Mohammad Madjid.

In de studie namen de onderzoekers monsters van arterieel weefsel van vijf mummies. De mummies omvatten drie mannen en twee vrouwen die vermoedelijk tussen de achttien en zestig jaar oud waren en in een tijdspan tussen de 2000 jaar voor Christus en 1000 jaar na Christus over de aarde liepen. Drie overleden er mogelijk aan een longontsteking en één aan nierfalen. De doodsoorzaak van de vijfde persoon is onbekend. De onderzoekers denken ook te weten waar deze mensen vandaan kwamen. Vier leefden er waarschijnlijk in Zuid-Amerika en één in het Midden-Oosten. De onderzoekers analyseerden nauwgezet de gemummificeerde arteriële overblijfselen met behulp van nabij-infrarood spectroscopie. Dankzij deze techniek kan ook cholesterol gedetecteerd worden. En dat is interessant. In het verleden hadden onderzoekers ook al geprobeerd om het hart en slagaders van mummies te analyseren. Maar daarvoor maakten ze gebruik van CT-scans. Hierdoor krijg je weliswaar haarfijne beelden van de bloedvaten, organen en botten, maar deze scans onthullen geen ophopingen van cholesterol. In de huidige studie is dat onderzoekers met behulp van de nieuwe methode wel gelukt. “We plaatsten een katheter op het monster die signalen verzendt”, legt Madjid uit. “De signalen bereiken het weefsel en kaatsen vervolgens terug. Hierdoor kun je het verschil zien tussen verscheidende weefselcomponenten omdat elk een unieke moleculaire stempel heeft, net zoals een vingerafdruk.” Uit de bevindingen blijkt dat de slagaders van de mummies behoorlijk verstopt zaten. “Zelfs relatief jonge mensen beschikten over ophoping van cholesterol”, stelt Madjid. Een opvallende conclusie. Want waarom hadden deze mensen al zo’n hoog cholesterol? De onderzoeker heeft daar wel een mogelijke verklaring voor. Zo zou het bijvoorbeeld te maken kunnen hebben met de veelvuldige blootstelling aan rook afkomstig van vuurtjes. Ook virale infecties, bacteriële infecties en slechte genen hebben vermoedelijk bijgedragen. Het betekent dat mensen die eeuwen geleden leefden, ook al te maken hadden met hartziekten en dat deze dus helemaal geen modern verschijnsel zijn. In een vervolgonderzoek is Madjid van plan om meer mummies te onderzoeken om na te gaan hoe wijdverspreid het probleem vroeger eigenlijk was. Het is trouwens niet voor het eerst dat mummies de geschiedenis van ziekten herschrijven. Lang werd namelijk gedacht dat het pokkenvirus stokoud is. Maar een studie suggereert dat het virus het nog maar kort op mensen heeft voorzien. (Scientias)