Internationale Dag tegen Corruptie

De Algemene Vergadering van de Verenigde Naties heeft 9 december ingesteld als de Internationale Dag tegen Corruptie (International AntiCorruption Day).

Corruptie is het politieke, sociale of economische verschijnsel waarbij iemand in een machtspositie deze misbruikt ten einde zichzelf of anderen ongeoorloofde gunsten te verlenen, in het laatste geval vaak in ruil voor wederdiensten of als vriendendienst. Baksjisj is een term die veel in India en het MiddenOosten wordt gebruikt.

Men kan op verschillende wijzen onderscheid maken tussen verschillende soorten corruptie:

Naar hoedanigheid van de omgekochte of corrupt handelende persoon kan men enerzijds een onderscheid maken tussen publieke en private corruptie, al naargelang de omgekochte persoon een positie bij de overheid of bij een onderneming heeft. Anderzijds is er het onderscheid tussen actieve en passieve corruptie. Passief is de aangestelde die zich laat betalen om zijn macht of bevoegdheid foutief aan te wenden. Actief is de burger of de klant die de steekpenning betaalt. Dat is nog niet hetzelfde als degene die het initiatief neemt; de steekpenning kan gevraagd, geëist of zelfs afgeperst worden door de functionaris, maar het initiatief kan ook van de burger komen en stilzwijgend aangenomen worden.

Naar omvang kan men kleine en grote corruptie onderscheiden. Kleine corruptie omvat kleine vaak voorkomende misstappen. Grote corruptie omvat grote schandalen waarbij belangrijke personen of ondernemingen betrokken zijn. Naar frequentie onderscheidt men incidentele corruptie die eenmalige misstappen omvat. Bij endemische corruptie komt het zo vaak voor dat het als het ware in het systeem is ‘ingebakken’. Wanneer een land endemisch corrupt is, is het vrijwel niet mogelijk iets te bereiken zonder toe te geven aan corruptie. Landen waar dit het geval is scoren zeer laag op de ‘Transparency International corruptie-index’.

Naar het soort gedrag is in verreweg de meeste gevallen sprake van openlijke of verkapte omkoping en bestaan veel soorten misstappen die als corruptie kunnen gelden. Ook kan er sprake zijn van een combinatie van meerdere illegale gedragingen.

Een voorbeeld van omkoping is wanneer iemand een docent een geldbedrag betaalt zodat diens zoon een goed rapport krijgt. De wederprestatie kan overigens eveneens in natura zijn. Soms wordt er een wederdienst gepresenteerd om te verbloemen dat het om omkoping gaat; genoemde docent kan bijvoorbeeld tegen betaling naschoolse bijles aanbieden en de kinderen die deze bijles bijwonen betere cijfers geven.

Een voorbeeld van verduistering is een wethouder, verslaafd aan gokken, steelt uit de gemeentekas om dit te bekostigen. Van fraude kan sprake zijn wanneer een ambtenaar sjoemelt met een vergunningsaanvraag van een familielid om deze goedgekeurd te krijgen.

Men praat over nepotisme wanneer bijvoorbeeld een grootaandeelhouder de directie onder druk zet om zijn zoon, 20 en zonder werkervaring, tot hoofd Marketing te benoemen. Een voorbeeld van witwassen is als een hoge ambtenaar zijn door omkoping verkregen geld witwast via overheidsprojecten of anderen hier tegen betaling mee helpt. Illegale overheidssteun. Bijvoorbeeld: een overheidsambtenaar kent een bedrijf (wellicht tegen betaling) subsidie toe terwijl het hier eigenlijk geen recht op heeft. Machtsmisbruik. Bijvoorbeeld: een legerofficier verhuurt voor zijn eigen gewin dienstplichtigen als goedkope werkkrachten aan lokale bedrijven.

Chantage. Een politieagent eist in ruil voor zijn stilzwijgen geld en seksuele diensten van een prostituee. Zogenaamde ‘incentive payments’ (prikkelbetalingen) vormen een grijs gebied. Dit zijn extra betalingen voor de snellere afhandeling van een verplichte of toegezegde dienst. Omdat hier sprake is van oneerlijke behandeling (wie meer betaalt komt sneller aan de beurt) kan dit eveneens gezien worden als corruptie. Vaak worden deze betalingen gepresenteerd als gebruikelijk: “Het is in Nederland gebruikelijk om voor de aanvraag van deze vergunning standaard USD 100 bovenop de leges bij te betalen.” Een verwant verschijnsel is het betalen van sleutelgeld bij het huren van een woning.

(Bron: Beleven en Wikipedia)

advertentie