Nagelafwijkingen: symptomen, oorzaak en behandeling

Er zijn diverse soorten nagelafwijkingen, zoals nagels met ribbels, deuken en groeven of bolle of kromme nagels.

Maar er zijn nog veel meer soorten nagelafwijkingen of misvormde nagels. Nagels zijn harde, dunne en doorschijnende plaatjes, die de zenuwuiteinden in de toppen van de vingers beschermen. Hierdoor vindt er geen eeltvorming plaats op de vingertoppen. Bovendien hebben nagels een esthetische functie. Aan de basis en aan de zijkanten zijn de bagels ingebed in de zogeheten ‘nagelwal’. Over het nagelbed schuift de nagel naar buiten. Door het ‘lezen’ van je nagels kun je sommige ziektes soms snel op het spoor komen. Afwijkingen zoals gele of blauwige nagels, of nagels die snel afbrokkelen kunnen namelijk duiden op een onderliggende aandoening of ziekte. Een groot aantal mogelijke afwijkingen aan de teennagels en vingernagels passeren de revue.

Soorten nagelafwijkingen

Er zijn verschillende soorten vingernagelaandoeningen en nagelafwijkingen. Gezonde nagels zien er glad uit en hebben consistente kleuren. Naarmate je ouder wordt, kun je verticale richels of ribbels ontwikkelen, of je nagels zijn misschien iets brozer. Dit is onschadelijk. Vlekken als gevolg van een blessure of trauma zullen uitgroeien met de nagel. Nagelafwijkingen, zoals vlekken, verkleuring, ribbels, deuken en groeven, kunnen het gevolg zijn van verwondingen aan de vingers en handen, wratjes, infecties (onychomycose) en sommige medicijnen, zoals die worden gebruikt voor chemotherapie.

Aandoeningen

Bepaalde medische aandoeningen kunnen ook het uiterlijk van je vingernagels veranderen. Deze wijzigingen zijn niet altijd even gemakkelijk te duiden. Het uiterlijk van je vingernagels alleen is niet genoeg om een specifieke ziekte te diagnosticeren. Een arts zal de nagelafwijking samen met eventuele andere symptomen en een lichamelijk onderzoek gebruiken om een diagnose te stellen.

Nagelpsoriasis

Nagelpsoriasis is psoriasis aan de nagels. Psoriasis is een veelvoorkomende chronische, niet-besmettelijke huidaandoening. Psoriasis is een auto-immuunziekte, wat inhoudt dat het immuunsysteem lichaamseigen cellen en stoffen als lichaamsvreemd ziet en deze gaat aanvallen. Mensen met psoriasis kunnen soms ook last krijgen van psoriasis aan de nagels, maar het komt ook voor dat je nagelpsoriais hebt zonder psoriasis op de huid.

Symptomen van psoriasis op de nagels zijn onder andere: dwarse groeven of lijnen in de nagels; kleine putjes in de nagels; een geelbruine verkleuring van de nagelplaat; een witte verkleuring die verschijnt op de nagels; een verdikking van de huid onder de nagel; het afbrokkelen van de nagel; het loszitten van de nagel; of soms zelfs afvallen van de nagel.

Schimmelnagel

Een schimmelinfectie van de nagel wordt in de volksmond ook ‘kalknagel’ genoemd. De medische benaming van een schimmelnagel is ‘onychomycose’. Een schimmelnagel is een infectie door schimmels of gisten van het nagelbed, dat is het weefsel onder en achter de nagel, waar de nagel uitgroeit. Het kan voorkomen aan één of meer nagels. Een schimmelnagel geeft een typische geelwitte verkleuring van de nagelplaat (de eigenlijke nagel). De schimmelnagel wordt dikker en er kunnen ontsierende vlekken, strepen of eilandjes op ontstaan. Het komt ook voor dat de aangedane nagel schilferig, broos en pijnlijk wordt. De nagel kan op een gegeven ogenblik zelfs losraken van het nagelbed. Dit gebeurt bij een onbehandelde infectie.

Een schimmelnagel komt bij vrouwen en mannen even vaak voor. Teennnagels zijn vier keer vaker aangedaan dan vingernagels. Naarmate je ouder wordt, heb je meer kans op een schimmelnagel. Bij mensen met suikerziekte komt een schimmelnagel vaak voor. Als je woont of werkt in een verpleeghuis, zwembad of schoonmaakbedrijf, dan loop je een verhoogd risico. Dit komt doordat je dan veel in aanraking komt met water en warme, vochtige locaties.

Witgele, groene of bruine nagels

Kenmerkend van een schimmelnagelinfectie is dat de nagel steeds dikker wordt en verkleurt. De nagels kunnen witgeel, groen of bruin verkleuren. Verder kunnen de nagels kwetsbaar en brokkelig worden en in ernstige gevallen zelfs (deels) loslaten. Vaak is knippen niet meer gewoon mogelijk. Schimmelnagels kunnen aan één of meerdere nagels zitten, maar ook aan alle nagels. Soms gaat een schimmelnagel gepaard met een schimmelinfectie van de huid (voetschimmel), wat eruit ziet als kloofjes en schilfering tussen de tenen, of schilfering langs de voetrand.

Behandeling

De diagnose wordt door de huisarts à vue gesteld. Schimmelnagels zijn onschuldig, geeft vaak weinig klachten en behandeling is daarom normaal gesproken niet nodig. Bij cosmetische bezwaren of wanneer je klachten ondervindt door de afwijkende vorm van de nagel, is behandeling aangewezen. Er worden verschillende behandelmethoden onderscheiden.

Bij een oppervlakkige infectie van de nagel kan het antischimmelmiddel Miconazol zalf FNA uitkomst bieden. Eerst wordt de geïnfecteerde keratine verwijderd van de nagel door deze af te vijlen. Dit kun je zelf doen of laten doen door een pedicure. De tinctuur dien je tweemaal daags aan te brengen gedurende ten minste

6-8 weken. Bij ernstige infecties heeft deze behandeling geen zin, omdat lokale antimyotica niet diep genoeg doordringen om de schimmel te bestrijden. In dat geval kan orale behandeling met antimyotica (anti-schimmel) uitkomst bieden. Wel wordt deze behandeling in verband gebracht met bijwerkingen. Een andere mogelijkheid is het laseren van schimmelnagels, waarmee schimmels in de nagels gedood worden door opwarming, zonder dat schadelijke opwarming van de nagel zelf of de huid optreedt. De nieuwe generatie lasers (Pinpointe laser) werkt met micropulsen.

(mens en gezondheid/Foto:Huidziekten.nl)