Weerbarstige schildpad overleefde verwoestende meteorietinslag die bijna al het leven op aarde wegvaagde

Van alle schildpadden die op het noordelijk halfrond voorkwamen, bleek slechts één soort sterk genoeg om de inslag te overleven. Zo’n 66 miljoen jaar geleden klapte er een enorme ruimtesteen op de aarde. Het leidde tot een massa-extinctie, waarvan de dinosaurussen het bekendste slachtoffer zijn. Zo’n 70 procent van het leven op aarde verdween. Maar op de grond overleefde een bijzonder dier. Onderzoekers zijn er achtergekomen dat een weerbarstige schildpad de allesverwoestende meteoriet-inslag als enige op het noordelijk halfrond heeft weten te overleven.

Nadat de meteoriet op aarde stortte, verdwenen vrijwel alle soorten schildpadden van onze planeet. Alleen de zogenaamde ‘gehoornde schildpadden’ (of meiolaniidae) slaagden er op het huidige zuidelijk halfrond in om te overleven. Deze schildpadden leefden voor even zij aan zij met mensen, maar stierven uiteindelijk uit door de voortdurende jacht. Maar na een tienjarige studie bevestigt een Spaanse paleontoloog dat er ook op het noordelijk halfrond, op het oude continent Laurasia, een primitieve landschildpad de massa-extinctie heeft weten te overleven. De onderzoeker stuitte in Frankrijk of de fossiele overblijfselen van de schildpad. Het blijkt te gaan om een primitieve en uitgestorven landschildpad die tot Laurasichersis relicta is gedoopt. Het dier was zo’n 60 centimeter groot en beschikte over een aantal eigenaardige anatomische kenmerken. Zo kon hij zijn nek niet in zijn schild terugtrekken om zijn hoofd voor roofdieren te verbergen. Deze beperking leidde er echter toe dat het dier andere beschermende mechanismen ontwikkelde. De landschildpad beschikte bijvoorbeeld over een pantser met grote stekels die zich op zijn nek, poten en staart bevonden. Daarnaast bestond zijn merkwaardige schild uit talloze platen. “De nieuwe soort beschikte over meer platen dan bekend is bij andere schildpadden”, benadrukt onderzoeker Pérez García.

Hoe deze schildpad het voor elkaar heeft gekregen om vernietigende meteoriet-inslag te overleven? Niemand die het weet. “De reden waarom Laurasichersis overleefde terwijl geen enkel ander primitief Noord-Amerikaanse, Europese of Aziatische landschildpad daartoe in staat was, blijft een mysterie”, aldus García.

In de overgang tussen het Krijt en het Paleogeen verdwenen plotseling vrijwel alle grotere dieren, waaronder de dino’s. Veertig jaar geleden werd er voor het eerst geopperd dat een meteorietinslag deze enorme massa-extinctie veroorzaakte. Voor die tijd was dat best een gedurfde uitspraak. In de jaren daarna vonden onderzoekers echter allerlei aanwijzingen voor zo’n allesverwoestende inslag. De krater van Chicxulub is daarvoor nog het beste bewijs; die blijkt namelijk uit dezelfde tijd te stammen als de massa-extinctie.

De inslag van de meteoriet leidde ertoe dat de aarde werd gehuld in zwavel en andere gassen. Dit hield zonlicht tegen, waardoor het klimaat op aarde onverhoopt veranderde. Het landschap waarin de schildpadden leefden, veranderde mee. En daar waren de meeste soorten niet tegen opgewassen. Alle soorten schildpadden die we vandaag kennen, zijn afstammelingen van twee geslachten. Maar de studie onderstreept dat deze niet de enige waren. Er blijken ook andere primitieve schildpadden vóór hen te hebben geleefd. En de Laurasichersis relicta blijkt in het bijzonder een weerbarstige te zijn geweest. Over die fatale dag die het einde van het dinotijdperk inluidde, komen we ondertussen steeds meer te weten. Want de nasleep van de allesverwoestende meteorietinslag is al meerdere malen grondig onderzocht. Nog niet zo lang geleden presenteerden onderzoekers een chronologische tijdlijn, waarin ze stap voor stap uitleggen wat er op die fatale dag voorviel. En zo vallen steeds meer puzzelstukjes over die dag op zijn plaats. (Scientias)