Voor Curaçao is het coronavirus een klap te veel

Een paar maanden voordat het coronavirus uitbrak, had de Curaçaose ondernemer Dennis Henriquez juist een grote investering gedaan. Voor zijn bedrijf Irietours, waarmee hij toeristen naar de mooiste plekken van het eiland brengt, kocht hij een paar extra tourbussen. Ook investeerde hij in een tweede catamaran om naar Klein Curaçao te varen, een idyllisch en onbewoond eilandje voor de kust.

Toen werd het 13 maart. “Het was echt vrijdag de dertiende, alles ging mis”, zegt Henriquez tijdens een Skypeinterview. Curaçao werd die dag opgeschrikt door de eerste besmette persoon op het eiland. En de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) verklaarde die vrijdag Europa tot epicentrum van de coronapandemie, waardoor deze regio ‘op slot’ ging. Alle vluchten tussen Curaçao en Nederland, waar de meeste toeristen vandaan komen, werden stilgelegd en er kwam een spoedplan om toeristen zo snel mogelijk van het eiland weg te krijgen en te repatriëren.

De tours die Henriquez in zijn volgeboekte agenda had staan, werden geannuleerd, het geld betaalde hij terug. Nu zijn bedrijf inmiddels drie weken stilligt, wordt de onzekerheid met de dag groter. “Het is een drama. Ik kan mijn veertig werknemers nog net twee maanden doorbetalen, maar niet het volledige loon, slechts de helft. Daarna heb ik geen geld meer. Of we het gaan redden weet ik niet”, zegt hij.

Voor Curaçao (160.000 inwoners) is toerisme de belangrijkste bron van inkomsten. Pakweg 17.000 mensen die in de sector werken, zitten nu thuis, het toerisme ligt volledig op z’n gat. Cruiseschepen meren niet meer aan, restaurants, clubs en hotels zijn gesloten. Inmiddels is het aantal besmettingen in Curaçao opgelopen naar elf en was tot zondagavond lokale tijd een persoon overleden aan Covid19. Binnen het Caribische deel van het Koninkrijk is ook Aruba (64 besmettingen, nul doden) economisch stilgevallen. Sint Maarten (25 gevallen, vier doden) ging zondag voor twee weken in lockdown.

Strenge maatregelen

Verstoken van een achterland en met hun bescheiden zorgstelsels zijn de Koninkrijkslanden extra kwetsbaar voor het virus. Om verdere verspreiding tegen te gaan heeft Curaçao drie weken geleden scholen, bedrijven en winkels al gesloten, op supermarkten na. Inwoners moeten overdag zoveel mogelijk binnen blijven, er geldt een samenscholingsverbod, een avondklok en automobilisten mogen alleen op bepaalde dagen de weg op, afhankelijk van hun kenteken. Wie zich niet aan de regels houdt kan op scherpe geldboetes rekenen, oplopend tot duizend euro.

“We moeten wel streng zijn. Als eiland zijn we geïsoleerd en kwetsbaar en we hebben niet genoeg medische voorzieningen en personeel”, zegt de Curaçaose premier Eugene Rhuggenaath telefonisch uit Willemstad.

De situatie is volgens hem precair. “We zitten al langere tijd in een zware economische crisis en nu komt het coronavirus daar nog bovenop, waardoor alles tot stilstand is gekomen. We hebben snel geld nodig om het land de komende maanden draaiende te houden en te voorkomen dat mensen massaal worden ontslagen en de armoede toeneemt. We hopen dat Nederland ons steunt”, zegt hij.

Zijn regering lanceerde een noodhulppakket voor Curaçaoënaars, maar het is minimale steun. Dit weekeind is een verzoek bij Nederland ingediend voor financiële steun à 400 miljoen euro. In gesprekken met minister Raymond Knops (Koninkrijksrelaties, CDA) heeft Nederland door laten schemeren te willen helpen, maar niet vrijblijvend: het geld zou moeten worden terugbetaald en er moet een vorm van toezicht zijn.

VVD parlementariër André Bosma sprak in lokale media over een ‘tienjarencontract’ met Curaçao. Premier Ruggenaath: “We kunnen ons geen nieuwe harde leningen permitteren, we zitten aan ons plafond qua leningen. Het is te hopen dat Nederland een deel van dit geld in een gift aan ons wil schenken. Dat zou ons echt helpen.”

Strenge Haagse opstelling

Dennis Henriquez is teleurgesteld in Nederland. “Het doet pijn dat ze zich zo hard opstellen. Wij zijn toch een deel van het Koninkrijk? Ik, en met mij alle Curaçaoënaars, we hebben allemaal een Nederlands paspoort.” Dat Nederland de afgelopen weken kritiek kreeg vanwege zijn weinig empathische opstelling jegens zwaarder getroffen ZuidEuropese landen, hebben ze op Curaçao ook meegekregen. “Dat is de harde houding zoals we die hier van Nederland kennen”, zegt Igmar Comenencia (37) van eenmanszaak Kukimonster.

Tien jaar geleden zette Comenencia zijn zaakje op met een investering van nog geen 200 euro. Hij bakt taarten, koekjes en pasteitjes en is inmiddels een gevestigde naam op het eiland. Maar kan hij zijn zaak redden in deze crisis? “Misschien is straks alles voorbij en kom ik de klap niet te boven, een buffer heb ik niet. Als Nederland ons steunt, maar in ruil daarvoor supervisie over het geld wil, begrijp ik dat. In het verleden is veel geld verkeerd besteed, dat heeft wantrouwen gevoed”, denkt hij.

Na drie weken lockdown groeit de armoede, is te lezen in de Facebookgroep Corona Hulp Curaçao. Mensen die dringend hulp nodig hebben, melden zich hier. Anderen, die hulp kunnen bieden, reageren. “Waar kan ik eten vinden voor mijn kinderen?”, vraagt een vrouw, waarna meer dan vijftig reacties binnenstromen.

Het kan nog maanden duren voordat het toerisme weer op gang komt. En ook die andere voor Curaçao zo belangrijke inkomstenbron, de Islaraffinaderij, functioneert al tijden amper. En dan worstelde het land, net als Aruba, de afgelopen jaren ook al met de komst van Venezolaanse vluchtelingen.

Curaçao zal in de nasleep van de coronacrisis blijven zitten met een werkloosheidscijfer van 60 procent, verwacht premier Rhuggenaath. Hoe moet het eiland daar bovenop komen? Dennis Henriquez ziet voor zijn tourbedrijf een lichtpuntje: de bank wil hem een paar maanden uitstel van betaling geven, zodat dat hij even vooruit kan. De vraag is voor hoelang.

NRC