Bultje op ooglid (of bij wimper): Oorzaken en symptomen

Heb je last van een wit bultje op je ooglid? Zowel kinderen als volwassenen kunnen een wit bultje op het ooglid krijgen, soms bij de wimpers. De vier meest voorkomende oorzaken zijn een gerstekorrel, een chalazion, een hordeolum of een steelwratje. Een hordeolum wordt in de volksmond ook wel ‘strontje’ genoemd en betreft een ontsteking van een zweetklier of een talgklier in het ooglid. Een chalazion duidt op een pijnloze zwelling van een talgklier in het ooglid. Een gerstekorrel ontstaat als gevolg van een verstopping in de afvoergang van talgklieren of zweetklieren. Een steelwratje of fibroom is een vrij klein aangroeisel op de huid, een zogeheten ‘huidflapje’. Behandeling van een bultje op het oog lid, is afhankelijk van de oorzaak. Soms kun je een bultje op het ooglid goed zelf behandelen, maar het doorprikken van een bultje wordt ten zeerste afgeraden.

Gerstekorrel

Een gerstekorrel, ook bekend als ‘milium’, komt vaak voor. Een gerstekorrel is in feite een 1 tot 2 mm kleine cyste, die is gevuld met hoornmateriaal. Het is te herkennen als een klein wit korreltje of bolletje in de huid. Gerstekorrels ontstaan als gevolg van een verstopping in de afvoergang van talgklieren of zweetklieren. Voorkeurslocatie is het gezicht, vooral rond de ogen en het voorhoofd. Het is een volstrekt goedaardige huidaandoening. Vanuit medisch oogpunt bezien behoeft het geen behandeling. Vaak zijn ze self-limiting en verdwijnen ze na verloop van tijd spontaan, zonder enige vorm van behandeling. Om cosmetische redenen kan worden gekozen voor een behandeling. De huisarts of de schoonheidsspecialist kan een kleine incisie met een mesje maken en daarna de inhoud eruit duwen. Recidief is echter niet uitgesloten. Ga niet zelf gerstekorrels ‘uitknijpen’, want dat vergroot de kans op littekenvorming.

Een chalazion (ofwel hagelkorre) duidt op een pijnloze zwelling van een talgklier (kliertje van Meibom) in het ooglid. De oorzaak is een verstopping waardoor de klier groter wordt en er een zwelling ontstaat. Dit is een zogeheten chalazion of talgklierzwelling. Chalazia komen op elke leeftijd voor, zowel bij mannen als bij vrouwen. Een chalazion is een goedaardige afwijking. Vaak is er sprake van één chalazion, maar er kunnen ook vele chalazia in één ooglid voorkomen die kunnen samenvloeien. Een chalazion kan na verloop van tijd vanzelf overgaan, maar een hardnekkige chalazion of hinderlijke chalazion kan verwijderd worden door middel van een eenvoudige poliklinische chirurgische ingreep. Doch bij tekenen van ontsteking zoals pijn, roodheid en zwelling, zal men allereerst proberen om met conservatieve maatregelen een chalazion te laten verdwijnen. Dit kan men doen door het twee- tot zesmaal per dag gedurende tien minuten aanbrengen van warme kompressen, alsmede het toepassen van ooglidhygiene door het borstelen met een wattenstokje.

Hordeolum op ooglid

Het hordeolum wordt in de volksmond ‘strontje’ genoemd. Het gaat hierbij om een acute ontsteking van één van de kliertjes in het ooglid. Meestal is de veroorzaker de Staphylococcus aureus. Er zijn twee soorten:

Het hordeolum internum, is een klein abces aan de binnenzijde van het ooglid en gaat het om een ontsteking van een talgklier (klier van Meiboom die zorgt voor de vetafscheiding in het traanvocht); en het hordeolum externum, is een purulente (etterige) ontsteking van enkele millimeters aan de basis van een wimper en vaak is de puist van buiten zichtbaar.

Behandeling

Behandeling bestaat uit het meerdere keren per dag aanbrengen van een schoon washandje die onder de warme kraan is natgemaakt. Doe dit per keer zo’n vijf tot tien minuten op het ooglid. Het hordeolum kan gemakkelijker doorbreken als de huid week is. Medicijnen zijn normaal gesproken niet nodig. Soms is een antibioticazalf aangewezen.

Steelwratje

Een steelwratje, ook wel ‘fibroma pendulans’ genoemd, is een vrij kleine rubberachtige aangroeisel op de huid. Een steelwratje is een zachte goedaardige huidtumor, een onderhuids bindweefselgezwel. Voorkeurslocaties zijn het okselgebied, de hals, de romp en de liezen, maar ze kunnen ook op het ooglid voorkomen. Vaak zijn ze huidkleurig. Maar ook een iets afwijkende kleur komt voor, zoal wit of bruin. Steelwratten zijn door een huisarts eenvoudig te behandelen door het steeltje van het fibroom met een steriel schaartje af te knippen.

Papilloom

Een virus kan een wratje op het ooglid veroorzaken en dan met name het humaan papillomavirus (HPV). Het papilloom is een wratje dat gekenmerkt wordt door een onregelmatig oppervlak, een vingervormig uitstulpsel of een vlak bultje. Het bultje kan chirurgisch verwijderd worden of via bevriezing.

Neem de volgende maatregelen in acht als je last hebt van een bultje op het ooglid en eventuele bijkomende klachten.

Handhaaf een goede ooghygiëne door het gebied regelmatig grondig te reinigen met antibacteriële zeep of babyshampoo. Doe dit met de nodige voorzichtigheid omdat anders de klachten kunnen verergeren. Het gebied daarna voorzichtig droog deppen.

Ooglidkanker

Huidkanker komt vooral voor op gebieden van de huid die veelvuldig aan de zon zijn blootgesteld, zoals de handrug, nek en het gelaat, waaronder de oogleden. Een ooglidtumor kan beginnen vanuit talg-, zweet- of apocrine klieren. De meest voorkomende vormen van kanker die zich op het ooglid bevinden, zijn een basaalcelcarcinoom, een talgkliercarcinoom, een plaveiselcelcarcinoom en een melanoom. Ooglidkanker moet tijdig opgespoord en behandeld worden.

(Mens en gezondheid/

Foto: Huisarts.nl)