Schaafwonden: symptomen en behandeling van schaafplekken

Een schaafwond is een veel voorkomend type letsel dat optreedt wanneer de huid wordt geschaafd of afgescheurd. Meestal is een schaafwond een soort wond waarbij de eerste huidlaag wordt afgeschraapt of afgewreven, maar soms treft een schaafwond ook diepere huidlagen en is er meer schade aangericht. Een schaafwond treedt op bij het krachtig vallen, glijden of borstelen tegen een ruw, hard oppervlak. Deze vaak oppervlakkige wonden moeten op de juiste manier worden behandeld om een infectie te voorkomen en snel te genezen.

Symptomen aan de huid

Onbeschermde, blote knieën, schenen, handen, ellebogen en enkels zijn het meest vatbaar voor schaafwonden omdat ze bedekt zijn met een dun laagje huid en dikker zijn, met minder vulling dan sommige andere lichaamsdelen. De buik, de billen en de dijen hebben meer vulling en een dikkere huid en zijn minder vatbaar voor schaafwonden.

Ernstig

Soms is een schaafwond diep, waarbij de diepe dermis (lederhuid: huidlaag onder opperhuid) is getroffen. Bij diepe schaafwonden die de normale huidstructuren verstoren, ontstaan ook bloedingen. Ernstige schaafplekken gaan mogelijk ook gepaard met ernstige pijn. Dit komt omdat de onderhuidse laag de zeer gevoelige zenuwuiteinden bevat en schade aan deze laag de zenuwuiteinden blootstelt en kwetsbaar maakt. Ernstige schaafwonden (derdegraads) raken tevens sneller geïnfecteerd als ze niet behandeld worden.

Wond reinigen

Schaafwonden kunnen meestal veilig thuis worden behandeld. De patiënt moet eerst de handen met stromend water en zeep wassen (goede handhygiëne). Vervolgens moet hij de schaafwond schoonmaken met koud tot warm water met milde zeep. Het is essentieel om zeker GEEN waterstofperoxide of alcohol te gebruiken voor het reinigen van de schaafwond daar dit mogelijk leidt tot verdere weefselschade en een vertraagde genezing. De patiënt verwijdert voorzichtig vuil, stenen of puin en probeert de wond niet te schrobben.

Wond zelf verzorgen

Een op de huid toegepast antibioticum (zoals neomycine of bacitracine) is verder nodig om een infectie te voorkomen en de wond vochtig te houden. Als de wond klein is, mag deze in open lucht genezen en is een wondverband niet nodig. Als de wond zich op de handen of voeten bevindt, is de kans groter dat deze vies wordt en het is verstandig om de schaafwond te bedekken met een eenvoudig verband. Het is belangrijk om het verband dagelijks te veranderen en eventueel vaker als het vuil wordt. Als de schaafwond pijnlijk is, mag de patiënt een plaatselijke pijnstiller (zoals benzocaïne) toepassen. Voor grote schaafwonden is een via de mond ingenomen pijnstiller nodig. Verder mag de patiënt de geschaafde huid niet blootstellen aan de zon, aangezien dit mogelijk leidt tot permanente hyperpigmentatie (donkere huidgebieden).

Op kleine schaafwonden vormt zich binnen enkele dagen een korstje. De korst helpt de wond te beschermen tegen vuil en ziektekiemen terwijl er een nieuwe huid groeit. Als er eenmaal korstvorming is gebeurd, is een verband vaak niet meer nodig.

(Mens en gezondheid)