Mexicaanse lockdown biedt drugskartels ruimte voor recordaantal moorden

MEXICO - De uitbraak van COVID-19 in Mexico verlamt de strijd van het land tegen drugskartels. Terwijl de meeste misdaadcijfers door de lockdown een dalende trend vertonen, schiet het aantal moorden omhoog.

In de eerste vier maanden van dit jaar ging het om 11.535 moorden. Dat zijn er ruim 300 meer dan in dezelfde periode vorig jaar. Uiteindelijk werden er toen over het hele jaar 34.582 moorden gepleegd. Hoogstwaarschijnlijk wordt dat record dit jaar al gebroken. In maart, de maand waarin de lockdown werd aangekondigd, zijn ruim drieduizend mensen in Mexico vermoord. Dat is het op een na grootste aantal in een maand. In april werd dat aantal geëvenaard.

Cijfers over de maanden daarna volgen nog, maar het beeld lijkt even grauw. Op 7 juni kende Mexico met 117 moorden de bloedigste dag tot dusver. Dit jaar wordt 70 procent van alle moorden toegeschreven aan drugskartels. Onlangs zouden zeven politieagenten zijn ontvoerd en vermoord, zijn zeker tien clienten bij hun afkickkliniek doodgeschoten en werden twaalf met kogels doorzeefde lichamen van bendeleden gevonden.

Dit zou het werk zijn van het snel groeiende en zeer gewelddadige Jaliscokartel, voluit het Cártel de Jalisco Nueva Generacíon. De drugsbazen beschrijven hun organisatie als ‘de nieuwe generatie’, omdat ze profiteren van leden die zich hebben afgesplitst van grotere kartels, zoals het Sinaloakartel.

Agenten zijn niet in staat de opmars van het Jaliscokartel te stoppen. Veel agenten zitten ziek thuis of moeten ziekenhuizen beveiligen. Barakken van het Mexicaanse leger zijn ook ingezet om de toestroom van patiënten op te vangen, waardoor ook militairen niet kunnen optreden tegen de kartels.

Dit biedt drugsbendes alle ruimte om te vechten om gebieden, zeggen deskundigen in gesprek met persbureau Reuters. In de deelstaat Guerrero zijn onlangs zeker veertig rivaliserende bendes waargenomen, waaronder het Jaliscokartel, vertelt een politiechef. Het bergachtige gebied leent zich goed voor geheime drugslabs en het lokken van agenten in een hinderlaag. Agenten kunnen geen vuist maken. “Als één van mijn collega’s ziek wordt, verlies ik direct vier andere agenten doordat zij uit voorzorg in quarantaine moeten”, aldus de politiechef.

Mexico meldde donderdag een recordaantal nieuwe besmettingen met het coronavirus (5.662), waarmee het totale aantal oploopt tot 165.455. De focus is verschoven naar het indammen van de coronacrisis, waar die aanvankelijk lag op de bestrijding van kartels en corruptie bij lokale politiebureaus. President Andrés Manuel López Obrador introduceerde bij zijn aantreden in december 2018 de slogan: ‘knuffels, geen kogels’.

López Obrador herhaalde deze maand dat Mexico niet stopt met het confronteren van drugscriminelen. Student Jose beaamt dat de politie nog in actie komt. In zijn stad Aguililla zijn dagelijks schietpartijen.

Het gaat echter voornamelijk om schietpartijen tussen rivaliserende bendes, waarbij bloedige briefjes bij lichamen worden achtergelaten om het andere kartel verder uit te dagen.

Inwoners van Mexico zijn het geweld zat en de regering van López Obrador is de gebeten hond. Het coronabeleid laat volgens Mexicanen sowieso al veel te wensen over, maar de overheid werd in de regio Tierra Caliente nog verder door drugskartels in haar hemd gezet.

Het gebied geldt als een belangrijke smokkelroute voor kartels, met als gevolg hevige territoriale gevechten. Gewapende groepen proberen nu echter op een andere wijze hun invloed te vergroten. Dit doen ze door de lokale bevolking medicijnen en geld te geven om de klap van de coronacrisis op te vangen.

Mexicanen zien het vooral als een bewijs dat de overheid de controle in het gebied volledig is kwijtgeraakt. “De drugskartels zijn helaas in een nieuw gat in de markt gesprongen”, aldus een voormalige Amerikaanse DEAagent.

(NU)