Oligarchie en traditionele partijen Mexico pogen linkse president af te zetten

Uit door een interne bron gelekte documenten blijkt dat de Mexicaanse oligarchie en de traditionele machtspartijen zich organiseren om in samenspraak met de grote Mexicaanse media en de regering in buurland VS links president Andrés Manuel López Obrador af te zetten. Voorlopig is dat niet gelukt. Er zijn echter recente precedenten in Latijns-Amerika die een dergelijk scenario heel realistisch maken.

Sinds zijn verkiezing tot president van Mexico op 1 december 2018 heeft Andrés Manuel López Obrador, in zijn land beter gekend als AMLO, zich niet populair gemaakt bij de traditionele elite, de rechtse machtspartijen en bij zijn machtige noorderbuur in Washington. Zijn derde poging om president te worden was de goede. Dat succes had hij hoofdzakelijk te danken aan jaren politieke strijd van miljoenen Mexicanen voor een eerlijke stembusgang.

Verkiezingen waren in Mexico altijd problematisch. Na het electoraal bedrog tijdens de vorige verkiezingen van 2012 werd de internationale druk echter onhoudbaar. AMLO’s verkiezing in 2018 met zijn belofte ‘de duistere nachten van het neoliberalisme te beëindigen’ was het gevolg.

Stop de donkere nacht van het neoliberalisme

Het begon reeds bij zijn toespraak na de eedaflegging. “Neoliberalisme is een ramp en een calamiteit voor ons land.” AMLO beloofde een ‘historische transformatie’.

Hij liet de bouw van een enorme nieuwe luchthaven in de hoofdstad Mexico City stopzetten, heeft het luxueuze presidentiële paleis Los Pinos (‘de dennen’) verlaten om er een cultureel centrum van te maken en heeft het presidentieel vliegtuig verkocht.

Hij wil echter meer dan symbolische stappen zetten. Zo wil hij in Mexico openbare gezondheidszorg invoeren, het onderwijssysteem hervormen ten bate van de gewone Mexicaan, die het privé-onderwijs niet kan betalen, en hij wil een einde maken aan de privatisering van de energiesector. Daarnaast wil hij de twee grootste plagen van zijn land aanpakken: de verlammende corruptie van het volledige overheidsapparaat, vooral in justitie, politie en leger en de strijd tegen de drugshandel (die onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn). Hij pleit voor een totale ommekeer van het antidrugsbeleid. Niet repressie maar betere economische vooruitzichten zal jongeren weghalen uit de drugshandel en de mensensmokkel naar de VS.

Hogere ambtenaren mogen tot tien jaar na hun pensioen of vertrek niet voor de privé-sectoren werken waar ze als ambtenaar mee samenwerkten. De topsalarissen en privileges van de hogere ambtenaren zijn aan banden gelegd. Leger en politie krijgen niet langer de vrije hand om met geweld op te treden tegen criminaliteit. Die repressie richtte zich toch alleen tegen de lagere echelons van de drugsmaffia, meestal jongeren uit armere lagen van de bevolking. Bovendien zijn leger en politie zelf door en door corrupt en verbonden met de drugshandel en andere vormen van corruptie. Mexico is een soeverein land AMLO zet ook op internationaal vlak een ander beleid neer. Hij ontving de nieuwe Cubaanse president Miguel Díaz-Canel, verwerpt de sancties tegen Venezuela en erkent Maduro nog steeds als wettig president. Op een recente persconferentie kreeg hij de vraag of hij petroleum zou leveren aan Venezuela als het land dat zou vragen, waarop hij zonder aarzelen bevestigend antwoordde.

Hij noemde de sancties een schending van het internationaal recht. “Mexico is een soeverein land dat niet gebonden is aan unilaterale beslissingen van een ander land.” Bovendien gaf hij politiek asiel aan Boliviaans president Evo Morales (die ondertussen naar Argentinië is verhuisd, waar hij ook asiel kreeg) en hij erkent de regering van zelfverklaard interimpresident Jeanine Añez niet.

Kortom, er zijn veel redenen waarom de oligarchie en de traditionele machtspartijen hem kwijt willen. De bittere ironie is dat AMLO niet eens een radicaal links politicus is, zoals zijn vijanden hem afschilderen. In de Europese sociaal-democratie zou hij zich eerder in het centrum bevinden. Wat hij wil, is niet meer dan een sociale welvaartsstaat naar Europees model. (DeWereldMorgen)