Strijd om de Nijl: Verhoudingen tussen Ethiopië en Egypte staan op scherp

ETHIOPIЁ De waterminister van Ethiopië spreekt berichten tegen dat het land begonnen is met het vullen van het stuwmeer van de Grote Renaissancedam. Over het enorme bouwwerk in de Blauwe Nijl wordt al jarenlang geruzied. Wanneer Ethiopië en Egypte het niet eens worden, dreigt een militair conflict.

De laatste dagen toonden satellietbeelden een toename van het waterpeil in het reservoir van de Grote Renaissancedam. Minister Bekele zei gisteren dat de bouw van de dam en het vullen van het stuwmeer “hand in hand” gaan.

Daarop meldden Ethiopische media dat de regering begonnen was met het vullen van het stuwmeer, maar tegenover persbureau AP ontkende Bekele dat: er zou meer water in staan door regenval.

De laatste gespreksronde tussen Ethiopië, Egypte en Sudan is afgelopen week op niets uitgelopen. De landen die stroomafwaarts van Ethiopië liggen aan de Nijl vrezen ze dat bij hun een watertekort kan ontstaan. Diplomatieke onderhandelingen over de kwestie liepen keer op keer vast.

De bouw van de dam begon jaren geleden, en is nog bezig. Zodra de constructie in gebruik wordt genomen, moet het water van de Blauwe Nijl stroom opwekken voor miljoenen Ethiopiërs, die daar nu geen toegang toe hebben. Addis Abeba vindt dat de dam nodig is, omdat die een groot deel van de bevolking uit de armoede zou kunnen halen. Daarnaast wil Ethiopië genoeg stroom opwekken om te exporteren naar buurlanden als Kenia, Eritrea en Sudan. Het land wil binnen enkele jaren de grootste energie-exporteur van Afrika worden.

Hoewel buurlanden baat hebben bij goedkope energie, zijn Sudan en Egypte ook bezorgd. Met de dam kan Ethiopië straks bepalen hoeveel water er nog naar hen doorstroomt. Vooral in Egypte leven zorgen: meer dan 90 procent van de bevolking daar leeft aan de oever of in de delta van de Nijl. Die levert zo’n 86 procent van al het water in het land. Sudan vreest op zijn beurt dat zijn eigen, kleinere dammen straks niet meer genoeg water krijgen.

Maar Ethiopië zegt andere landen geen schade te willen berokkenen, alleen wil het geen harde afspraken maken over wat er gebeurt als de regio de komende jaren met droogte maken krijgt. Ook werden de landen het niet eens over hoe snel het reservoir van de dam in Ethiopië gevuld mag worden. Hoe sneller dat gaat, hoe minder water er doorstroomt naar het noorden.

Jarenlange gesprekken tussen de drie betrokken landen met verschillende bemiddelaars, waaronder de Amerikanen, hebben geen oplossing opgeleverd. Bij de ronde van vorige week, met de Afrikaanse Unie als tussenpartij, ging het niet anders.

Het vullen van het Ethiopische stuwmeer zonder deal zet de verhoudingen tussen de landen op scherp. Deskundigen vrezen dat het de kant van een militair conflict opgaat. Zowel de Egyptische president Abdul Fatah al-Sisi als zijn Ethiopische collega Abiy Ahmed hebben de laatste maanden gehint op de inzet van hun leger.

(NOS)