Monsterachtige ijsberg A-68 viert derde verjaardag
Wetenschappers zagen het al maanden aankomen en op 12 juli 2017 was het zover. De Larsen C-ijsplaat baarde een enorme ijsberg die de naam A-68 kreeg. De ijsberg was qua omvang vergelijkbaar met de provincie Gelderland en ging de boeken in als de grootste ijsberg die we ooit hebben gezien. Inmiddels zijn we drie jaar verder en is A-68 er nog steeds. Maar of de ijsberg nog heel lang stand gaat houden, is twijfelachtig.
Kort nadat A-68 had gebroken met Larsen C, zaten onderzoekers op het puntje van hun stoel. Hoe zou het de ijsberg vergaan? Zou deze zich uit de voeten maken? Zou de ijsberg snel in kleinere stukjes uiteenvallen?
A-68 bleek echter weinig ambitieuze plannen te hebben. Gehinderd door zee-ijs bleef de ijsberg bijna twee jaar – vrijwel intact – bij Larsen C rondhangen. Begin 2019 ging A-68 dan toch op reis. En vandaag de dag treffen we de ijsberg op zo’n 1050 kilometer afstand van zijn geboorteplaats.
De ijsberg ziet er nog altijd vrij goed uit en is tot op heden slechts tweemaal wat ijs kwijtgeraakt. De eerste brok ijs ging kort nadat de ijsberg zich van Larsen C losmaakte, al verloren. Vanaf dat moment werd A-68 aangeduid als A-68A, terwijl het stuk ijs dat de ijsberg was kwijtgeraakt de boeken inging als A-68B. En recent – afgelopen april – moest A-68A weer afscheid nemen van een stuk ijs en zag A-68C het levenslicht. Verder houdt de ijsberg – ondanks dat deze relatief dun is – zich vrij goed. Maar dat kan de komende tijd wel eens gaan veranderen. Want A-68A bevindt zich nu in open water, waar ijsbergen onder meer door golven een stuk gemakkelijker kunnen worden opgebroken. Hoe de toekomst van A-68A eruitziet, is dus afwachten. Maar wetenschappers zitten er bovenop; met satellieten wordt de ijsberg nauwlettend in de gaten gehouden. Daarnaast proberen wetenschappers meer grip te krijgen op Larsen C en wat het verlies van A-68 voor de ijsplaat betekent. De ijsplaat maakt deel uit van het zogenoemde Larsenijsplateau dat vier segmenten kent: Larsen A, B, C en D. En in de afgelopen decennia hebben onderzoekers al twee van die segmenten onder invloed van opwarming uiteen zien vallen, te weten: Larsen A en de aan Larsen C grenzende Larsen B. Gevreesd wordt dan ook dat de Larsen C-ijsplaat – die drie jaar geleden dus al een enorm stuk ijs kwijtraakte – hetzelfde lot wacht. Het uiteenvallen van ijsplaten leidt niet direct tot zeespiegelstijging, omdat het ijs waaruit zij bestaan reeds op het water rust. Maar indirect kan de desintegratie van ijsplateaus wel tot zeespiegelstijging leiden. De enorme massa’s ijs die voor de kust van Antarctica rusten, houden namelijk de daar achter gelegen, op het land rustende gletsjers tegen. Op het moment dat de ijsmassa’s kleiner worden, zijn ze minder goed in staat om tegenwicht te bieden aan de gletsjers, waardoor deze sneller kunnen gaan stromen en meer ijs in zee af kunnen zetten. Hoe de toekomst van Larsen C en het Larsenijsplateau waartoe het behoort, er exact uitziet, blijft ook drie jaar na het afkalven van A-68 nog onderwerp van onderzoek.
(Scientias)