Onderzoekscommissie VK: Moskou poogde Schots referendum te beïnvloeden

VERENIGD KONINKRIJK - Rusland probeerde in 2014 het referendum over de onafhankelijkheid van Schotland te beïnvloeden. Dat is de conclusie van een Brits parlementair onderzoeksrapport, dat gisteren werd gepubliceerd. Het is nog niet duidelijk of de Russen zich ook hebben gemengd in het Brexit-referendum in 2016. De commissie Inlichtingen en Veiligheid van het Lagerhuis stelt dat Rusland het Verenigd Koninkrijk beschouwt als een van zijn voornaamste westerse doelwitten op het spionagefront.

“Er is geloofwaardig opensourcecommentaar dat erop duidt dat Rusland beïnvloedingscampagnes heeft bedreven met betrekking tot het Schotse onafhankelijkheidsreferendum in 2014”, concludeert het rapport onder meer.

Een deel van het rapport, waarin mogelijke Russische inmenging bij het Brexit-referendum in 2016 wordt besproken, is zwartgelakt. De onderzoekscommissie adviseert wel dat de Britse inlichtingendiensten daar aanvullend onderzoek naar doen. De Britse regering wijst die suggestie van de hand. “We hebben geen bewijs gezien voor succesvolle Russische inmenging in het Brexit-referendum. Een retrospectieve analyse van dat referendum is niet noodzakelijk.”

Andere secties van het rapport bevatten ook gecensureerde passages. Het gaat om “zeer gevoelige” informatie, die mogelijk door Rusland zou kunnen worden gebruikt om het VK te bedreigen, aldus de onderzoekscommissie.

De commissie roept op tot “onmiddellijke actie” om de Britse inlichtingendiensten te helpen “deze zeer capabele tegenstander” het hoofd te bieden. Volgens het rapport was er geen Britse inlichtingendienst of andere instantie die het voortouw nam om de Russische inmenging aan te pakken, vanwege de politieke gevoeligheden. Commissielid Stewart Hosie, Labour-parlementariër, zei dat niemand in de regering de kwestie “zelfs met een stok van 3 meter” wilde aanraken. Niemand weet of Rusland ook probeerde het Brexitreferendum te beïnvloeden, “omdat ze het niet wilden weten”, zei hij. “Dat staat in schril contrast met de Amerikaanse reactie op de inmenging in de presidentsverkiezingen van 2016.”

De onderzoekers stellen verder dat opeenvolgende Britse regeringen dubieuze Russische zakenmannen met open armen binnenhaalden. “Het verwelkomen van Russische oligarchen maakte het mogelijk dat zwart geld kon worden gerecycled door wat de ‘Londense wasstraat’ is genoemd.”

Het Kremlin liet in een eerste reactie op het rapport weten dat Rusland zich nooit in de verkiezingen van een ander land heeft gemengd.

Het rapport heeft een tijd op zich laten wachten; het werk van de onderzoekscommissie werd vorig jaar al afgerond en zou in oktober worden gepubliceerd, twee maanden voor de Britse parlementsverkiezingen. Tot woede van de oppositie stelde premier Boris Johnson de presentatie van het rapport uit, naar eigen zeggen omdat het nog door een goedkeuringsproces moest.

Commissielid Kevan Jones spreekt dat tegen. Hij zei tijdens de presentatie gisteren dat er “geen reden” voor het uitstel was. (NU)